Geen groot spreker, wel vaak mislukt keurig

(Westland, 27 juni 2022). Als inwoner van deze regio valt het je vaak direct op wanneer de naam Westland ergens gedrukt staat of is te horen. Tijden achtereen gebeurde dat standaard in een negatieve context van een islamitische school, asociaal en onmenselijk behandelen van arbeidsmigranten of (erkende) vluchtelingen.
Afgelopen weekend was er, ook publicitair, behoorlijke zonneschijn. Eerst alweer zo’n gigantisch bedrag dat Team Westland – tegen een Franse berg op – wist te vergaren. Later volgde nog het succes van het weer herboren Varend Corso dat nu vrijwel zeker Den Haag veroverd heeft.

Gereformeerde tuinders
Ook op andere nieuwsgebieden kwam het Westland naar voren. Zo stond in een AD-verhaal over de teloorgang van de Floriade in Almere een verwijzing naar oudere versies. Waarbij Hans van Driem, ooit commercieel directeur van de Floriade Zoetermeer (in 1992 ook al verlieslatend!), er op wees dat in de jaren 60 vooral gereformeerde tuinders uit het Westland de (toen vooral bloemen)manifestatie ondersteunden. Om hun eigen producten landelijke bekendheid te geven, zo meende de oud-Hagenaar.
En dat de supergrote tuinbouwbedrijven van nu in feite niet meer op die promotie in eigen land zitten te wachten. Het afhaken van de tuinbouwsector is volgens hem mede de oorzaak van het Almeerse debacle.

Wel gedreven
Maar het leukste stukje Westlandnieuws was zaterdagmiddag even voor 13 uur op NPO Radio 1. Ik was hem bijna vergeten, had de kleine man tussen de grote trekkers tijdens de boerenacties in Stroe totaal gemist. Onze Westlander Sjaak!
Menig Westlander zal zich oud-burgemeester Van der Tak nog herinneren als een gezellige man. Die babbelde – zelfs ongevraagd – met Jan en alleman, op straat, in kroeg en kerk. Kortom, een verbaal aanwezige prater.

Niet volgens René Appel, schrijver maar vooral taalwetenschapper, die Van der Tak via de ether genadeloos neersabelde met de uitspraak: “Zeker geen groot spreker, wel heel gedreven”. De huidige LTO-voorzitter ging voor de bijl tijdens het bespreken van Sjaaks taalnatuur – het TNA – in het programma De Taalstaat. Elke zaterdag te horen van 11 tot 13 met aan het roer Frits Spits.

‘Dictaat’
Appel begon al gelijk met van dik hout dat Sjaak met zijn soms wel erg hoge stemgeluid perfect de rol van een traditionele vakbondsman speelt. Dat hij met kreten als ‘Dat deugt niet’ en almaar het woord ‘dictaat’ herhalend demagogisch ook zijn mannetje staat. Vooral het gebruik van dat aan ‘dictatuur’ gerelateerde laatste woord stoorde Appel.  Alsof Sjaak niet weet dat we in een democratie leven.

Ook dat hij het, vaak overbodige, stopwoordje ‘eigenlijk’ wel heel veel gebruikt, soms wel twee keer in één zin. Dat hij, nog steeds als een politicus, vragen tactisch onbeantwoord laat en dan gewoon zijn eigen antwoorden invult. En dat hij nogal overdreven amicaal blijft ‘Svennen’ tegen interviewer Kockelmann, terwijl die beschaafd blijft vousvoyeren. U zeggen dus, ook meneer Van der Tak.

Keurig
De immer zo beschaafde Appel concludeerde, voor hem opvallend neerbuigend, dat Van der Tak wel héél erg graag keurig wil praten. En dat hij in die pogingen dan vaak zijn zinnen laat ontsporen. Of zoals hij het formuleerde ‘daarmee in de knoop raakt’. En dan niet passende uitdrukkingen gebruikt als: ‘in dat ambt zijnde’.
Kortom, praatgrage Sjaak kwam er op z’n best niet best van af. En je mag hopen dat niet heel Nederland nu gelijk denkt dat alle Westlanders zo spreken.

                                                                                                                             Rien van den Anker

PS. Terugluisteren moet niet, is wel leuk. www.nporadio1.nl/gemist;
De Taalstaat aanklikken, Sjaak zit bijna aan het einde van de uitzending.