Corona mag lokale democratie niet besmetten

1 apr

(Westland, 1 april 2020). Raadsleden verwijten dat ze in stilte langs de kant staan in deze tijden van coronavirus. Het getuigt van het ontbreken van iedere vorm van realiteitsbesef. Terwijl sommigen zich een slag in de rondte werken in de zorg, onderwijs blijven geven ondanks gesloten scholen, hun kwekerijen en bedrijven proberen te redden, allemaal om het Westland weer virusvrij en beter te maken.
Hoe durfde ik vorige week!

Ik hou van scherpe kritiek zeker als ze komt van mensen die ik respecteer. Natuurlijk weet ik dat raadslid zijn een parttime job is, dat er daarnaast een andere baan bestaat. Natuurlijk begrijp ik dat die in crisisdagen voor hen belangrijker is dan de politiek. Dat een bijna complete Lockdown er bij hen ook zakelijk fors inhakt.

Eveneens politici
Maar hoe dan ook, ze zijn eveneens politici. Vrijwillig gekozen door de kiezers om hun belangen te behartigen, ook in deze moeilijke omstandigheden. En zij zijn het die, nog meer dan normaal, het (lokale) bestuur moeten bewaken. Want corona of niet, land, regio en gemeenten moeten bestuurd blijven. En óók democratisch gecontroleerd. Juist in crisistijd.
Als parttime politici hun andere werkzaamheden belangrijker achten, wat ik kan begrijpen, dan moeten ze – tijdelijk – hun raadslidmaatschap maar overdragen aan vervangers. In Alphen aan den Rijn deed de VVD-fractievoorzitter dat al. Omdat hij zijn twee eigen bouwbedrijven wil steunen.

‘Bedrijf’
Maar ons ‘bedrijf’ – de gemeente – moet ook zo veel mogelijk blijven doordraaien, dat geldt eveneens voor de baas: de gemeenteraad. Inmiddels ziet ‘Den Haag’ dat ook in, niet voor niets is vorige week besloten gemeenteraadsvergaderingen uit te zonderen van Lockdown-maatregelen. Met maximaal 100 mensen.
Als het quorum (de helft plus een) aanwezig is kunnen er noodzakelijke besluiten worden genomen. En kunnen ook afspraken worden gemaakt dat die ‘kleine raad’ een afspiegeling is van de gewone. Fracties kunnen dan, na vooroverleg in eigen kring, afgevaardigden naar een ‘plenaire’ raad sturen.
Als het quorum niet wordt gehaald kan de burgemeester zelfs onder afgesproken voorwaarden een tweede vergadering uitschrijven. In extreme theorie is dan slechts één raadslid voldoende om besluiten te nemen.

Digitaal stemmen
En er komt nog meer democratische hulp van het Binnenhof. Tweede Kamer – mag ook blijven vergaderen – en kabinet zijn in ijltempo bezig met een noodwet voor digitale besluitvorming, zeg maar, stemmen per mail of mobiele telefoon. Juridisch is digi-stemmen nu nog niet mogelijk. Als iedereen meewerkt kan dat in dagen worden geregeld. Voorwaarde is wel dat, ook al is een openbare fysieke vergadering niet (goed) mogelijk, de openbaarheid van raadsvergaderingen behouden blijft.
Dit allemaal om het gemeentelijke besluitvormingswerk optimaal door te laten gaan. Niet alleen lopende rekeningen betalen en incasseren, maar ook benoemingen doen, bestemmingsplannen en verordeningen vaststellen, etc., etc. Want alleen zo kunnen inwoners en vooral bedrijven, voor zover mogelijk, door met hun werk. Want coronavirusbestrijding is ook proberen zoveel mogelijk de maatschappij te laten doordraaien. Bestuurlijk alles overlaten aan een extra bevoegd college is, ook voor raadsleden, geen optie.

Bewaken
Die raad moet dus blijven controleren, de democratie bewaken, voorkomen dat er in tijden met extra bevoegdheden bij bestuurscolleges dingen worden doorgedrukt die normaal gesproken niet zouden kunnen. Die worden gerechtvaardigd met het argument dat het toen toch crisis was. Noem maar, – dat lijken nu volslagen onbelangrijke zaken – tientallen bomen laten kappen of een Polenhotel-vergunning afgeven.

Corona kan ons allemaal treffen, maar ze mag de (lokale) democratie niet besmetten.

Rien van den Anker

11 gedachten over “Corona mag lokale democratie niet besmetten

  1. Eens met elke letter! De Tweede Kamer laat ook zien dat de alle volksvertegenwoordigers hun werk blijven doen zonder dat er 150 mensen in de plenaire zaal zitten.

  2. Ik vond de reactie vorige week van VVD-raadslid Sander Zuyderwijk al overtrokken. Ik heb eerbied voor de raadsleden die hulp bieden in de strijd tegen Corona, maar ze moeten in die functie ook bij de bestuurlijke les blijven.

  3. Ik geloof niet dat democratie door dit virus zal worden aangetast. Daar zijn we zelf bij. We hebben snel genoeg in de gaten als politici er misbruik van willen maken.

  4. Ik ben echt verbaasd dat de raad zo stil blijft. Of ze weten niet wat ze moeten doen. Of ze geven het helemaal over aan de burgemeester en wethouders. Ik ben er nog niet uit wat erger is.

  5. Helemaal mee eens, dat de gemeente in een bepaalde vorm bestuurd moet blijven, dus een dringend beroep op de gemeente (wethouders en gemeenteraad) om de problemen op te pakken, zodat er later na de lockdown geen tsunami aan voorstellen, moties, extra vergaderingen, beslissingen ontstaat, die er dan in hoog tempo doorheen gejast moeten worden, met alle gevolgen van dien.

  6. ja. eens met de schrijver: je kunt nu niet alles de boel de boel laten. Ook in barre tijden moet er worden bestuurd en besloten (en natuurlijk volgens de democratie).

  7. Twee CDA-raadsleden maakten supermarktkarretjes coronavrij in de Maasdijk. Goed werk, maar moet je dat dan op Twitter zetten. De verkiezingen zijn pas over twee jaar.

  8. Ik moet wel zeggen dat ik bestuurlijk nog niets veranderd zie. Misschien gaat het wel beter nu er een tijdje geen rommelige raad is.

  9. Weer zo’n column die de politiek verplicht zou moeten lezen. En de inhoud goed laten doordringen. Daarna moeten ze nog maar even de kranten lezen, wat er allemaal gebeurt in bijvoorbeeld, Hongarije, Israël, Turkije of Brazilië. En hoe daar de democratie wordt uitgehold. Met gebruikmaking van de virusangst.

  10. Natuurlijk heeft de columnist gelijk. Als er voorstellen zijn dan moet de gemeenteraad daar over praten, bijstellen en besluiten. Dit college komt echter al 2 jaar niet met beleid. Alles is uitvoering en dus bevoegdheid college. Gelukkig neemt nu de burgemeester de aanpak van de crisis ter hand. En de raad? De lokalo’s vinden praten over de voorjaarsnota, waarin de hoofdlijnen van het beleid van volgend jaar staat, niet nodig en ook praten over de jaarrekening overbodig. Daarmee maken ze, de LPF vooraan, de raad overbodig.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

De volgende HTML-tags en -attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>