(Westland, 5 februari 2025). In gewone gemeenten is het behandelen van de jaarlijkse huisvestingsverordening een hamerstuk, zonder debat. Niet in Westland, daar wordt het twee uur discussie. En wordt er langs elkaar gepraat over welk percentage woningen voorrang krijgt voor eigen bewoners. En wie daarover mag beslissen, college of gemeenteraad.
Steeds vaker gaat zo’n debat dwars door coalitie en oppositie. Waarbij de laatste wel blaft, maar niet bijt, met moties van teleurstelling, zelfs wantrouwen. En er dan toch wordt voorgesteld om de, eufemistisch gezegd, zwakke wethouder Carlieke van Staalduinen (Westland Verstandig) tijdsuitstel te geven. Van executie?
Haar rol was vergelijkbaar met zo’n natuurfilm waarin bloeddorstige hyena’s een gnoe of impala aanvallen. Al bij het begin weet je dat die het onderspit delft. Opgevreten wordt. Met huid en haar.
De ‘Verdi-docu’ begon dit keer nadat zij volgens velen geen en te weinig antwoorden had gegeven op raadsvragen en CDA-raadslid Kevin Klinkspoor zich van lam ontpopte tot leeuw. Die tijdens een schorsing met een raadsmeerderheid samenzwoer om gezamenlijk het beulswerk af te ronden.
Maar dat ging klaarblijkelijk enkelen te ver waarna de CDA’er koos voor tijd gunnen aan de getarte wethouder. Met het argument dat het Westlandse gemeentebelang groter is dan dat van de partijen, ging het mes van tafel. Blijft wel in de buurt liggen.
Met 1-0 achter
Dat lijkt wijs, de politiek erachter is cynischer. Veel (niet alleen oppositionele) politici wegen altijd af of ze gebaat zijn met een wethouders- of misschien bij een collegecrisis. Zeker als raadsverkiezingen nabij zijn. Dan telt enkel en alleen wie er daarvan de schuld krijgt of kan worden verweten.
Die verkiezingen zijn volgend jaar maart en zo’n ‘boosdoener’ is dan tijdens de campagne-debatten de ‘foute’ zondebok. En staat gelijk met 1-0 achter. Juiste timing is ook belangrijk want een geforceerde crisis kan ook te vroeg plaatsvinden. En je moet wel een meerderheid bij de zittende coalitie wegsnoepen.
Die unieke kans deed zich vorige week voor want de dreigende wantrouwensmotie zou door de afwezigheid van enkele raadsleden een meerderheid halen. Zelfs zonder steun van alle coalitiepartij. Interessant blijft eeuwig of coalitiepartner GBW vóór zou hebben gestemd.
Zover kwam het dus niet. Maar wat gaat de extra tijd de wethouder, inmiddels aangeschoten wild, opleveren? Een pijnlijke positie, niet alleen merkbaar bij de raadsoppositie, maar ook zichtbaar binnen het college. Daarvoor hoef je geen lichaamstaal-deskundige te zijn.
Eigenlijk is haar positie politiek onhoudbaar, maar Westland Verstandig – trouwens, de hele raad niet – kan niet zich permitteren dat na Barend Rombout (medio vorig jaar) weer een van haar wethouders vertrekt. Bovendien is het dan lastig, waarschijnlijk onmogelijk, om voor dat laatste jaar (plus enkele maanden formatie) een opvolger te vinden.
Geen tweede WV-wethouder
Een ‘oplossing’ is om de gewraakte wethouder de ruimte te geven de eer aan zichzelf te houden en zelf op te stappen. Waarna haar partij (desnoods tevergeefs een opvolger zoekend?) het college blijft steunen zonder, naast Ben van der Stee, een tweede wethouder te benoemen. Dat kan best. Toen Van Staalduinen eerder een rustpauze moest nemen werden haar taken onder andere bestuurders verdeeld.
Dat geeft WV-chef Peter Duijsens de ruimte ‘oppositioneel’ aan het college te blijven hangen en brengt de twee coalitiepartijen GBW en VVD in een spagaat. In de campagne kunnen ze dan niet trots uitventen dat ‘hun’ college (ook met WV) het zo goed heeft gedaan. En hem verwijten dat hij is weggelopen klopt dan immers ook niet.
Machiavellisme – je mag alles doen om politiek de macht te verwerven of te behouden – is een Westlands woord geworden.
Rien van den Anker
Het lijkt wel of ze het over één ding allemaal eens zijn: deze wethouder is niet geschikt. Maar dan zijn er gelijk weer verschillen. De een durft ze niet weg te sturen omdat daardoor het college misschien klapt. De ander laat niet opnieuw een eigen wethouder op de keien zetten. En het ergste is dat de betrokkene mogelijk zelf niet in de gaten heeft dat het over (het ontbreken van) haar bestuurskwaliteiten gaat. Terwijl dat van alle kanten doorklinkt.
Wat een getutter weer in de raadzaal. Niemand begrijpt waar het over gaat maar wel schreeuwen tegenover elkaar. Het is nog erger dan wat er in het kabinet gebeurt.
Zelfs voor een geïnteresseerde is niet meer uit elkaar te houden wie nu precies in de oppositie en wie in de coalitie zit. Ze moeten zich collectief schamen.
Met een variant op wijlen minister Henk Vredeling tot het door elkaar kakelend congres van zijn partij: “congressen kopen geen vliegtuigen” naar de Raad van Westland : gemeenteraden bouwen geen woningen!?