Verplicht screenen

23 okt

(Woensdag 23 oktober 2019). Het was een bijzondere bijeenkomst, die dinsdagochtendvergadering met burgemeester en wethouders. Er stond weinig op de collegeagenda, slechts twee heikele punten. Zoals het voor velen ‘uit-de-hoge-hoed-gekomen’ – bericht dat er 6,2 miljoen extra moet worden bezuinigd. Vooral door fors opgelopen jeugdzorgkosten.
De lokale bestuurders waren zich rot geschrokken, hadden ook slecht geslapen, alsof ze het zelf moeten bekostigen. ‘Waar komt in hemelsnaam dat gat vandaan?’, riep de meest christelijke wethouder. ‘Waar gaan we in godsnaam extra bezuinigen’, pareerde een heidense collega passend.

Gespeelde interesse
Ze keken elkaar wisselend aan, vooral naar de geldwethouder en zijn zorgcollega. Die beiden met gespeelde interesse de plafondverlichting bekeken. Allemaal niet bevorderlijk voor de onderlinge collegialiteit.
‘En dan willen ze ook nog dat wethouders verplicht worden getoetst op belangenverstrengeling en financiële malversaties’, doorbrak de verkeersbestuurder naïef. Daarmee – tot zijn eigen schrik – het tweede pijnlijke agendaonderwerp aanzwengelend. ‘Zouden ze dan ook gaan onderzoeken hoeveel vriendinnen je hebt gehad?’. Het was bedoeld als collegiale kwinkslag, maar die kwam verkeerd over. Zeker bij twee dan.
Om het onderwerp van henzelf weg te duwen begonnen er enkelen over vorige bestuurders van wie er één ooit bij een gemeentelijke affaire een familiale makelaar had gehad. En over politieke netwerken die wel erg overgoten waren met bouwers en ontwikkelaars.

Verplichten
Na het gedoe in Den Haag met verdenkingen van ambtelijke corruptie, omkoping en nog meer is de paniek landelijk toegeslagen. Minister Ollongren (binnenlandse zaken) was al bezig met het eventueel verplichten van een VOG – een verklaring omtrent het gedrag, maar inmiddels gaan de coalitiepartijen verder en willen ze een verplichte screening voor wethouders. Een uitgebreid integriteitsonderzoek dus.
In een enkele gemeente gebeurt dat al, mondjesmaat, niet altijd diepgravend, deels vrijwillig. In bijvoorbeeld Westland deed de waarnemend burgemeester dat vorig jaar zelf, op haar eigen manier. De groenbestuurder was daar met zijn tuinbouwwoonhuis maar net mee weggekomen; zijn portefeuilledeel Handhaving moest hij (aan haar) afstaan. In omliggende gemeenten als Delft en Zoetermeer werden externe bureaus ingezet; inhoudelijk zijn die onderzoeken nogal verschillend.

Bevriende bedrijven
Op de dinsdagsessie kwamen er ook hypothetische voorbeelden op tafel. Wat als een van je kinderen geld bijverdient in een strandtent waar de gemeente mee in de clinch ligt? Kan je nog wel een leuke tweedehands auto in je eigen regio kopen, als daar ineens een buitengewoon aantrekkelijke korting aan hangt? Vorkje prikken met een betalende ondernemer? Carpoolen met een journalist?
En wat moet je allemaal op straat leggen? Je hypotheek, de baantjes van je partner, je drankgedrag? Allerlei onbeantwoorde vragen volgden. Is het verstandig om maar eens te controleren welke bedrijven, ook bevriende, allerlei klusjes regelen, congressen en zoal voor de gemeente organiseren. En mogen dat steeds dezelfde zijn? Ook als ze goed en goedkoop zijn?

De Mossen
‘Als ik daar iedere dag aan moet denken, word ik gek’, zeiden de feminiene tuinbouw- en de ruimtebestuurders in koor. ‘Je moet ook uit kunnen gaan van het goede’. ‘Ja’, knorde hun immer bezorgde collegebuurman, ‘We zijn natuurlijk niet allemaal De Mossen.’
Maar voorlopig, zo concludeerden ze, is het nog niet zover dat die verplichte screening er komt. Het leek heel even, maar het kan ook een fata morgana zijn geweest, alsof er een gevoel van opluchting langs de vergadertafel waaide.

Dat veranderde toen de immer over integriteit wakende burgemeester met kordate stem ineens riep: ‘Als we nou eens vooruitlopend op zo’n verplichting nu al besluiten ons allemaal uitgebreid te laten screenen’.
De meestal lange rondvraag duurde daarna heel kort.

Rien van den Anker

8 gedachten over “Verplicht screenen

  1. Het zijn de kleine dingen die deze columns zo boeiend maken: De waarnemend burgemeester screende vorig jaar de zittende wethouders zelf, op haar eigen manier. Dat lijkt toch een beetje op de WC-Eend?

  2. Er vallen geen namen, maar iedereen weet wie er wordt bedoeld. Alleen niet bij dat zinnetje over carpoolen met een journalist.

  3. Zouden de raadsleden van GBW, LPF Westland en Westland Verstandig. in de toekomst door zo’n integriteitstoets voor wethouder komen? Zij hebben hun ambtseed als gemeenteraadslid immers aan hun laars gelapt door zich bij de stemming over de stichting van een Westlandse islamitische basisschool niet aan Grondwet en onderwijswetgeving te houden. Ik ga hierbij nog maar even voorbij aan de minstens even belangrijke vraag wat wij aan gemeenteraadsleden hebben die zich kennelijk weinig of niets gelegen laten liggen aan grondrechten van burgers?! Ik ben van mening dat dit soort lieden in geen geval door een eventueel in te voeren integriteitstoets voor wethouders van het Westland mogen, nee kunnen komen!

  4. V.W.B. de begroting: Vraag het college eens hoeveel gemeenteambtenaren (nog) worden betaald zonder dat zij werkzaam zijn. Een tweede vraag in deze richting zou kunnen zijn: hoeveel externen en tegen welke (totale) kosten zijn er bij het gemeentelijk apparaat ingeschakeld. Je zult vermoedelijk ‘geschokt’ zijn van de uitkomst.

  5. Beïnvloeding? Ongewenste contacten? De burgemeester en zijn wethouders mogen in het vervolg maar met een kleine kring mensen verkeren. Zoals de rechter, commissaris, notaris, dominé’s, pastoor en dat soort mensen. Vriendschappen en relaties buiten deze groep is not done. Lekker notabelen onder elkaar, terug in de tijd. Ontwikkelaars, bouwondernemers passen niet in dat gezelschap. Proberen waard?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

De volgende HTML-tags en -attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>