(Westland, 20 december 2023). Het heet interactieve participatie en het betekent samen met andere partijen informatie uitwisselen. Om je eigen plannen overtuigend naar anderen over te brengen en die gelegenheid geven dan hun eigen gedachten te uiten. Anders gezegd, je hebt een plan en wil anderen die er bij betrokken zijn of in de buurt wonen, overtuigen dat het goed is. Niet alleen voor jou maar ook voor die ander.
In de politiek heeft dat een nogal pijnlijke bijklank, Omdat in die wereld via halve of gekleurde informatie anderen – vaak de burgerij – een bepaalde richting worden ‘ingeduwd’. Dan zit je al gauw tegen demagogie aan. Ook wel volksmennerij, er zijn boeken vol geschreven over hoe je het volk masseert, manipuleert. Soms beangstigend simpel.
In deze tijden van openheid en transparantie is het, vooral voor bestuurders, (gelukkig!) lastiger om zo hun ideeën te verdedigen. Dat komt ook doordat de bevolking steeds mondiger, assertiever en kritischer is. ‘Ja, maar wethouder, u zegt wel…’
Heikel of gevoelig
Ondanks dat zijn participatieavonden voor betrokkenen, omwonenden en bewoners, ook bij de gemeente Westland, populair. Al wil dit fenomeen bij ‘old school’-wethouders nog steeds wel enig (angst)zweet produceren. Die debatten met bibberende en hakkelende bestuurders zijn trouwens vaak veel leuker.
Succes is afhankelijk of het onderwerp heikel of gevoelig is. Het lukt de ene keer wel, de andere keer niet. Bij de Kustvisie ging dat het beter dan bij de voorstellen om ergens enkele honderden buitenlandse arbeidsmigranten te huisvesten.
Veelal is de gemeente een van de twee partijen, de ander de (nog) onwetende burgers. Daarbij werken de (meer ervaren) bestuurders steeds professioneler. Zoals vorige week in Poeldijk waar zij ook professionals op dit debatgebied inhuurden. Die proberen beide partijen zoveel mogelijk bij elkaar te brengen. Als een soort Rijdende Rechter, zonder uitspraak, en op een moment dat er (vooralsnog geen) ruzie is.
Onderwerp was het gemeentelijke voornemen om De Veiling, vroeger De Leuningjes, te slopen voor een nieuwe school met ruimte voor lokale culturele (verenigings)evenementen. Voor veel Poeldijkers emotioneel, ook omdat dat complex nog onlangs met behoorlijk veel geld ( voor tijdelijk) is aangepast. Het gaat hen niet zomaar om een gebouw, over hún wijkhuis.
Eerst was er een wervende, ietwat gelikte, presentatie die de wethouder (logisch) positief vertelde, daarna volgde ruimte voor soms lastige vragenstellers. Waarbij, kort door de bocht, de eigen achter – en voortuin en toenemend parkeergedoe nogal om voorrang vochten.
Na de pauze mochten de aanwezigen op papieren tafellakens eigen gedachten, ideeën en opmerkingen neerpennen. Menigeen van de ruim 120 aanwezigen wilde later ook de wethouder persoonlijk spreken. Of prefereerde een gratis koffie of drankje.
Tactisch en slim
Al direct bij het begin kreeg iedereen geruststellend te horen dat er een onafhankelijke gespreksvoorzitter was. Zonder diens integriteit te betwijfelen, zijn broodheer was voor hem en zijn groepje tafellakensprekers, wel de gemeente. Voor de wethouder zelf was er ook een cohort gemeenteambtenaren aanwezig. Mogelijk ter ondersteuning bij moeilijke vragen. Die kregen het niet erg druk.
De (mogelijk gewenste) anonimiteit van de bezoekers verdween snel na de opening deels toen de onafhankelijke voorzitter hen door handopsteking vroeg wie overburen, nabije omwonenden, Poeldijkers, Westlanders en (van welke partij?) raadsleden of journalisten waren. Wel tactisch, een beetje debatleider weet dan gelijk waar de critici zitten. Slim was dat de gespreksleider veel zaalvragen gelijk pareerde met de tegenvraag: ‘Wat zou u er dan zelf aan doen?’ Soms viel het dan even stil…
Inhoudelijke, soms iets moeilijker, vragen kregen geen antwoord omdat de wethouder dan vertelde dat het plan op enkele punten en details nog moet worden ingevuld. En dat juist daarom deze avond al zo vroegtijdig was georganiseerd. Waardoor nog eens de indruk werd gewekt dat de (burger)opmerkingen per definitie serieus worden genomen.
Onafhankelijker
Iedereen wil natuurlijk weten wat zo’n avond kost; www.dagvergadering.nl rekent 4000 euro. De Bartholomeuskerk vraagt daarnaast als zaalhuur de helft, maar daar komt nog een paar honderd euro drank bij.
Hopelijk zijn er, vooral bij de aanwezige raadsleden, wel vragen over het kwalitatieve effect van dit soort heerlijk openbare avondjes. Als volksvertegenwoordigers kunnen ze natuurlijk veel objectiever besluiten als zij (tevoren) de wethouder én later (ook apart) de burger hebben gehoord. .
Dit soort burgersessies moeten eigenlijk gewoon door de, door ons gekozen, gemeenteraad zelf worden georganiseerd. En ook op zijn kosten, niet van het college. Dan worden ze nog onafhankelijker, mogelijk en plein publique iets opener.
Want dat bleef nu na afloop bij de garderobe beperkt waar was te horen dat het allemaal niks voorstelt, dat het toch al lang en breed besloten is; ook dat het verhaal toch wel duidelijk en mooi was.
Daar kon je ook beluisteren dat het gezellig was geweest om sommige bekenden te zien en dat het wel weer eens leuk was om in de kerk te zijn. Dat zal meneer pastoor goed doen, zeker zo vlak voor de kerst.
Rien van den Anker
Het was een mooie avond. Veel geleerd maar ik weet niet of er echt geluisterd is.
Ik hoop wel dat er een vervolg komt en dat er dan meer concrete dingen kunnen worden verteld. En dat het dan ook nog mogelijk is om niet akkoord te gaan.
Het idee om de verantwoordelijkheid bij de gemeenteraad te leggen is doordacht. En het is misschien voor de wethouder een reden om dat ook voor te stellen.
Nooit geweten dat er zoveel zit achter burgerparticipatie. Ook niet dat er inmiddels een professionele industrie achter zit. Nu nog zorgen dat vooral burgers het ook serieus gaan nemen.