Dan regeert Het Gespuis

(Westland, 25 november 2020). De burgemeester sluit niet uit dat hij hulpverleners zal vragen zich terug te trekken als er geweld tegen hen wordt gebruikt.

Een bijzondere zin uit de wekelijkse besluitenlijst van het Westlandse bestuurscollege. Als rond Oud en Nieuw het gevaar voor de hulpverlening – politie, ambulance of brandweer – dus te groot wordt is dat een reëel scenario.
Vorig jaar zei burgemeester Bouke Arends ook al gelijksoortige woorden, maar nu staat het zwart-op-wit in een raadsinformatiebrief over de komende jaarwisseling.

Harde taal
De burgervader is dus helemaal klaar met het geweld waaraan zijn/onze hulpverleners tijdens de afgelopen jaarwisselingen werden (en dreigen weer te worden) blootgesteld. ‘Ik zal er alles aan doen om deze onacceptabele vorm van geweld tegen te gaan’.

Harde taal, begrijpelijk, maar wat is de realiteit? Ambulancepersoneel, brandweerlieden en agenten worden teruggeroepen uit de te hete hitte van de strijd. En de gewonden? Niet alleen dat vuurwerkslachtoffer, maar ook die hartaanvalpatiënt? Of de gewond geraakte politieman? En het huis? Dat brandt gewoon af. En de ME, als die al beschikbaar is, blijft die opgefokt van de zenuwen in een steegje staan?
Terugtrekken betekent ook, De Straat wint. Het Gespuis regeert. Chaos neemt dan tijdelijk het gezag over. Dat nu al zeggen is in feite een morele overwinning voor amokmakers.

Fundamenteel fout
Er is breed begrip, ook een burgemeester kan geen ijzer met handen breken. Maar als je als bestuurder ontdekt en erkent dat de veiligheid van de hulpverleners niet kan worden gegarandeerd, dan is er fundamenteel iets fout. Dan wreekt zich een jarenlang bezuinigingsbeleid op verkeerde plekken. “Er gebeurt geen ene mallemoer in dit opzicht. Als niemand zijn verantwoordelijkheid neemt, neem ik die,” zegt Arends.

Dat is lef tonen, maar is in zekere zin ook hol. Verdrietig hol. Want er zijn geen blikken agenten die zomaar kunnen worden opengetrokken. Die brandweer- en ambulancepersoneel kunnen ontzetten. Wel zijn er onvoldoende goedwillende burgers die hun buren willen, kunnen of gaan oproepen om geen rotzooi of meer, met vuurwerk, te maken. Wel lieden die opgepropte emoties, na maanden Corona-spanning, niet willen of kunnen inhouden. En daaruit het recht opeisen om desnoods – gedrankt en gepild – vandalistisch en gewelddadig te worden.

Tegen de muur
Natuurlijk is er een oplossing, maar die – gôh, ik word nu wel erg rechts – willen we terecht niet. Inzetten van Marechaussee of leger kan natuurlijk, maar dan zitten we op de rand van burgeroorlog, een soort staat van beleg. Maar ja, nu zitten we met een burgemeester die met de rug tegen de muur staat. Met dank aan een kabinet van VVD, CDA, D66 en CU. Dat gewoon een algemeen vuurwerkverbod afkondigt en naar gemeenten roept: ‘Los het maar op!’

Een kopie van die raadsbrief moet dan ook naar de Haagse burgemeester, Boukes directe veiligheidschef in Haaglanden. En naar die bullerige, nationale veiligheidschef Hubert Bruls, want dit probleem is landelijk. Maar eveneens naar de ministers van binnenlandse zaken en van justitie. Misschien ook die van defensie. Zodat ze later niet kunnen roepen dat ze van niets wisten.

Risicovol
Want Boukes geschreven schreeuw om hulp is ook risicovol. Als er rond 1 januari gewonden of zelfs doden vallen omdat hulpverleners zijn teruggetrokken, hebben we echt de poppen aan het dansen. Om het plat te zeggen, als het fout loopt tijdens de jaarwisseling – je kunt het laffe parlementaire gehuil op het Binnenhof nu al horen – is Bouke bestuurlijk de lul. Terwijl hij met dit ‘terugtrekkingsbesluit’ eigenlijk een klokkenluider is.

Rien van den Anker