(Westland, 4 juni 2025). Wat is kunst? En wat is cultuur? Alleen al met de poging om deze vragen te beantwoorden begeef je je op uiterst glad ijs. Altijd is er wel een discussie die onduidelijk eindigt. Grosso modo zijn er twee uitersten.
Aan de ene kant zijn er de ‘preciezen’ die vinden dat kunstenaar zijn een echt vak is dat je in basis alleen maar kunt leren, dat je daarna alleen maar succesvol kunt worden als je die professionele kwaliteit kunt combineren met de artistieke en inspirerende talenten die je van nature al hebt.
Aan de andere kant zijn daar de ‘rekkelijken’ die vinden dat iedereen die schilderend, tekenend, dichtend, schrijvend, zingend of toneelspelend het hart laat spreken al aan kunst doet. Waarbij, in eerste instantie, ogenschijnlijk kwaliteit minder telt.
Zo lijkt de scheidslijn tussen die twee te zitten tussen vakmanschap en amateurisme. In de praktijk heet dat, tussen elite en volk. Het verbale gevecht tussen de partijen gaat er ook over of je kunst nu wel of niet met een hoofdletter moet schrijven. Kunst of kunst?
Bach, de IOC-topman?
En dan de vraag: wat is cultuur? Voor de een is dat het geheel aan gewoonten en (gedrags)regels dat bij een volk of stam hoort. Met die betekenis zijn natuurlijk, hokken, zuipen en zelfs een oudejaarsavond in Maasdijk (Westlandse) cultuur.
Maar die uitleg is onvergelijkbaar als je cultuur het geheel van gebeurtenissen op het gebied van kunst, ontspanning en (artistiek) uitgaan noemt.
Qua kunst en cultuur zijn er dus twee totaal verschillende werelden, waarin een liefhebber van klassieke muziek soms oprecht de Kromme Jongens niet kent, laat staan ‘Bledde bier’. En waarin iemand die hard mee zingt met die Westlandse liedjes bij Bach alleen denkt aan een IOC-topman. En niet aan die componist uit Leipzig.
Die tweespalt valt in Westland behoorlijk uit in het voordeel van de ‘rekkelijken’. Nog sterker, wie Westland vanuit artistiek perspectief bekijkt, komt, hoe je het ook wendt of keert, tot de conclusie dat de ‘kassenhoek’ niet echt rijk, zeg maar arm, is qua artistieke cultuur. Waarbij hoofdletters alleen te vinden zijn bij hard meezingen en bier.
Volgende week zaterdag is de eerste Westlandse cultuurconferentie in de Ontmoetingskerk in Naaldwijk. Georganiseerd door de netwerkorganisatie Cultuurweb die al jaren intensief probeert alle, door haar culturele en kunstzinnige genoemde, Westlanders bij elkaar te brengen, en ten dele hen op dat gebied op een hoger plan te trekken. Idealistisch amateurisme enigszins te verdringen door professionalisme.
Trekken aan dood paard
Maar sorry, keihard gezegd, de organisatoren trekken aan een dood paard. Vrijwel alle aardige en goed bedoelde mannen en vrouwen die bijvoorbeeld zitten te klungelen en te klooien met schilderkwast of tekenpen, die thuis extra oefenen op die altpartij of die digitaal een cursus leren schrijven, komen nooit bij de poort van de professionaliteit. Die komen dan die zaterdag 14 juni ook niet tot de erkenning dat kunstenaar zijn een echt vak is.
De meeste Westlanders die aan kunst en cultuur doen, zijn namelijk goedbedoelde amateurs voor wie dat alles alleen maar een hobby is. Wie geregeld concerten bezoekt moet beamen dat het verschil tussen profi-solisten of beroepsmusici en lokale koorleden wel erg doorklinkt. Dat exposities van regionale schilders of beeldhouwers soms alleen de liefde van de makers uitstraalt.
Dat is trouwens helemaal niet erg, want wat zij allemaal doen is wél cultuur in de betekenis dat hun werk een onderdeel is van het geheel aan gewoonten en (gedrags)regels dat bij een volk of stam hoort. Ik hoorde de conferentie-organisatie nog zeggen dat iedereen, ook zij die alleen zingen onder de douche, welkom is. Kunstenmakers dus ook!
Rien van den Anker
De columnist schetst wel een erg generaliserend beeld. Het klopt dat hier in Westland geen Rembrandt of Brood zijn, maar verdienstelijke kunstenaars zijn er wel. En mogelijk komt hun onbekendheid ook omdat zij nauwelijks aan bredere PR doen.
Brood, da’s geen kunstenaar maar een knoeier.
Er zijn inderdaad nogal wat mensen die denken dat een artistieke hobby hen ook tot kunstenaar maakt. Terecht wordt opgemerkt dat het wel een vak is.
Er zijn ook aankomende kunstenaars die naar Den Haag of Amsterdam verhuizen. En daar succes hebben, zonder te vermelden waar ze vandaan komen. Sommigen exposeren dan later weer in het Westland.
Het wordt minder maar voorlopig is in het algemeen een Westlander nogal materialistisch, die graag pronkt met zijn bezit. En zich kunstzinnig noemt met een mooie poster aan de muur. Daar is wat mij betreft niks mis mee, maar dat geldt ook voor het vaststellen daarvan.
De feestweken zijn ook Westlandse cultuur. Ik vind wel zonder hoofdletter.
Er wordt gezegd dat er in Westland zoveel koren zijn. Maar de laatste weken zijn er drie gestopt die al bijna of ruim 100 jaar bestonden. EMM, Excelsior en De Lofstem. Omdat er geen nieuwe zangers te vinden zijn.
Prima stuk!