(Westland, 30 maart 2024, nummer 436). Het was de week van de bestuurswisseling. Woensdag werd ex-Tweede Kamerlid en oud-steunraadslid Peter Valstar officieel gekozen tot nieuwe VVD-wethouder in het college van Westland. Unaniem, een woord dat in de lokale politiek niet overdreven veel wordt gebruikt.
Na het plotselinge vertrek van zijn partijgenoot Pieter Varekamp kwam de plaatselijke VVD met hem, in Verstappenstijl en als een duveltje uit een doosje, op de proppen. Volgens de liberale partij een gedreven Westlander met ervaring in de politiek en een groot netwerk.
Belangrijk maar toch anders
En hoewel hij zegt dat eerder al te hebben overwogen, was menigeen verbaasd dat hij de post van Westlandse wethouder ambieert. Een in Den Haag qua aanzien groeiende volksvertegenwoordiger, zelfs in de wandelgangen als kanshebber voor een kabinetspost genoemd.
Nu ineens tussen de kassen verantwoordelijk voor tuinbouw, arbeidsmigranten, energietransitie, maar ook voor het éénrichtingsverkeer op de Wateringse Ambachtsweg en de parkeerperikelen bij de Jumbo in Kwintsheul. Heel belangrijk, maar toch anders.
Pluche en receptie
Terwijl Valstar zich op het nieuwe pluche nestelde was het ook de week van de vertrekkende voorganger Varekamp. De bureauladen waren al leeg, de laptop ingeleverd, alleen het gemeentelijke e-mailadres blijft symbolisch nog even actief. Dat reageert automatisch met een digitaal antwoord dat hij geen wethouder meer is.
Donderdagmiddag was er een afscheidsreceptie voor politici, naburige collega’s, ambtenaren en zakelijke relaties. Zo’n afscheid van een tussentijds opstappende wethouder is best een beetje bijzonder, de meesten zien dat na ruzie niet zitten; de sessie was trouwens niet openbaar.
Vertrekduwtje
Veel geschenken, vooral wijn en bloemen, compenseerden enigszins de trieste sfeer van een tegen zijn zin in vertrekkende bestuurder. Goed bedoelde mooie woorden brachten daar geen verandering in.
Ook enkele politici die hem bij zijn niet-gewenste vertrek een extra duwtje hebben gegeven liepen er rond. Zo gek en hard is nu eenmaal de politiek, zelfs beginnend beschaafde burgers hebben (begrijpelijk) enige moeite om dat te begrijpen.
Beulen afstraffen
Een altijd voorkomend fenomeen bij zo’n voor de betrokkene onaangenaam vertrek is om via de media toch te proberen een beetje gelijk te krijgen. Of om je beulen publiekelijk af te straffen. Het summum – in dit geval niet gebeurd – is natuurlijk volschieten in een live televisietalkshow…
Wat ook werkt is een interview waarbij de gevallene meer dan de gewone printruimte grijpt om zijn eigen succes goed te onderstrepen. Waarin hij breed oplepelt wat er wel allemaal is gelukt, verbeterd en welke goede stappen er zijn gemaakt. En dan ook nog even, relativerend, opnoemt dat het jammer is dat sommige dingen niet waar zijn gemaakt.
Contact raadsleden
Slim is ook om een keer de hand in eigen boezem te steken, al is de biecht van Varekamp in zo’n interview niet echt krachtig als hij erkent ‘dat het contact met de raadsleden beter had moeten zijn’. Dat geldt ook voor de kritische opmerking over de bestaande vergadercultuur terwijl het vaak zijn eigen optreden was dat daartoe leidde. Waarop de raad minder op de inhoud en vooral op de persoon reageerde. Al was het alleen maar omdat zijn onbevredigende standaard-antwoorden vrijwel altijd ‘Ik ben er mee bezig’ of ‘U hoort van me’ waren.
Varekamp is niet rancuneus, zegt ook niet het type te zijn dat verzuurt. Op de afscheidsreceptie en daarna liep hij soms (gespeeld?) vrolijk lachend rond. Of dat ‘s avonds op de bank ook nog zo was, is wel de vraag.
De rubriek ‘je suis rien’ is een boeketje columnpjes, vaak maar van één alinea. Een clin d’oeil naar mezelf en de samenleving. Een knipoogje, soms met serieuze ondertoon.
Zo werkt dat in de politiek. Koning Pieter is dood, leve koning Peter.
Ik wens Peter Valstar in ieder geval veel succes. In politiek Den Haag zal hij wel de valkuilen hebben leren kennen die vijanden voor hem aanleggen. Ook om ze te pareren.
Het heeft wel iets klassieks. Deze wethouderswisseling. Presentatie van “superman”. die het allemaal beter/anders doet!? Vooruit: le roi et mort, vive le roi!
Je kunt in de politiek nog zou goed je best doen, maar dat wil nog niet zeggen dat je het kunt. Varekamp is daar een mooi voorbeeld van. Uiteindelijk niet geschikt.
Twee wethouders in twee jaar tijd weg. Zegt dat iets over die wethouders of over de gemeenteraad? Of over het systeem. Tijd voor een uitgebreid debat.
Interessant hoe een zelf opstappende maar eigenlijk gedwongen wethouder zichzelf als een top-wethouder beschrijft in een groot interview in Nieuwsblad Westland. En bijna geen tegenspraak krijgt. Eigenlijk zou je in zo’n politieke situatie een soort afscheidsdebat met de gemeenteraad moeten invoeren. Dat zou veel en meer duidelijkheid geven.
Voor velen, voor- en tegenstanders, was het toch al maanden duidelijk dat ondeskundigheid als een zwaard van Damocles boven Varekamp hing. Maar dan blijft het wreed dat zijn eigen partij en fractie hem niet opvangen en helpen. Pieter zelfs publiekelijk laten vallen. Zijn opvolger Valstar moet dat maar in zijn achterhoofd knopen.
Een zichzelf respecterende VVD-fractie had samen met zijn eigen wethouder op moeten stappen uit het college. Dat had misschien wel een geheel nieuw ander college opgeleverd!