(Westland, 31 januari 2024). De gemeenteraad was onlangs een gedateerd politiek forum. Met een ouderwetse strijd tussen links en rechts, terwijl die begrippen tegenwoordig steeds vaker door elkaar worden gehusseld. GBW, LPF en Forum voor Democratie stonden lijnrecht tegenover PvdA, GroenLinks en D66.
De eersten loofde de burgemeester over hoe hij onuitgenodigde demonstranten tijdens een raadsverstoring had aangepakt, de tweeden zeiden dat hij dat binnendringen fout had opgelost. Kregen te horen dat dat vinden schandalig was. De partijen werden het niet eens; het conflict blijft bestaan.
Ondertussen betoogde de burgemeester dat er wel eens ernstig moet worden nagedacht of het ‘open karakter’ van de gemeenteraad niet moet worden aangescherpt. Raadsleden moeten immers open en zonder angst, voor wat hij noemt De Straat, hun werk kunnen doen. Anders tref je de essentie van de democratie, meende hij.
Martelwerktuig
In de raadszaal staat nu een ronde vergadertafel voor raadsleden en bestuurders en aan een kant is er een theaterachtige publiekstribune. Met een schuinte die, niet alleen voor oude(re) bezoekers levenslink is, met banken die qua zitcomfort meer een (rug)martelwerktuig zijn.
Verder met grote tv-schermen die zo hoog hangen dat bezoekers op de eerste rijen niks zien of ervaren wat kramp in de nek is. Toegegeven, het geluid was lang k.., maar is nu aanzienlijk verbeterd.
De afstand tussen politici en publiek is klein, soms te overbruggen door een volwassene met gespreide armen. Een teleurgestelde, knorrig mompelende, burger is voor de meest nabije raadsleden duidelijk verstaanbaar, ook omgekeerd. Daardoor heeft een raadslid ooit zelf mogen horen dat een boze burger hem een klootzak vond. Gelukkig kon hij hoorbaar beantwoorden: Evenzo.
Da’s mooi in een ideale wereld, maar sinds assertiviteit en agressiviteit ook is doorgedrongen bij publiek is het misschien verstandig dit te veranderen. Je hoeft niet direct rekening te houden met een eenzame, gestoorde gek maar sinds het onaangekondigde demonstreren van de actiegroepen als KOZP en Distinction Rebellion mag je wel denken aan veiliger maatregelen.
Nog (meer) bewakers bij de voordeur zorgen wel voor een behoorlijke drempel, maar zullen het open karakter van de vaak toch niet echt massaal bezochte raadsvergaderingen, vrijwel ‘dicht slaan’, zo denken veel politici. En hoe ver moet je dan gaan? Zoals op Schiphol poortjes of klef fouilleren en ook de (laptop)tassen controleren?
Aparte in- en uitgang
Je kunt ook beginnen de zaal zelf aan te passen. Te beginnen bij die ‘folterbanken’. Gewoon een vlakker podium, (schrijf)tafeltjes, stoelen en desnoods statafels met krukken en rugleuning. Sommige burgers blijven toch alleen maar zo lang hun item aan de orde is.
Sowieso de ruimte tussen vergaderaars en bezoekers afsluiten met een laag muurtje afgedekt met Westlandse planten. En een aparte in- en uitgang, niet langs de vergaderende raadsleden.
Radicaler zou zijn om op de muur een forse glazen wand te plaatsen. Dat lijkt simpel maar dat gaat tienduizenden euro’s kosten want het pand wordt geleased door de Groene Schakel, een consortium dat het telraam al laat lopen als ergens een spijker in de muur moet worden geslagen.
Praktischer is het aantal publieksplaatsen, afgaande op de bestaande praktijk, te miniseren zodat groepen onverlaten snel(ler) worden opgemerkt. Bij meer belangstelling kan dan op de begane grond een zaal met grote schermen worden ingericht als bioscoopzaal. Gezellig met koffie, thee of frisdrank plus een voor anderen niet-storend toiletgangpad. En na de vergadering ontmoetingen tussen klagende burgers en betrokken politici regelen. Die laatste doen dat nu al vaak met borrel en bitterbal.
Achterkamertjes getint
Maar het beste is natuurlijk de raads- en commissievergaderingen, met uitzondering voor insprekers, geheel te sluiten voor publiek. Dat is makkelijk, zonder (beveiligings)kosten, te realiseren want er is nu al een groeiend aantal politieke vergaderingen die, om soms niet echt verklaarbare redenen, besloten worden gemaakt. Ook is er een, niet aan het publieke uit te leggen, trend van onverwachte, achterkamertjes getinte, schorsingen. Ook nog eens zonder exact eindtijdstip…
Raadsvergaderingen moeten volgens de Gemeentewet openbaar zijn, maar er staat niets in over publieksloos. Bovendien, deze vergaderingen worden sowieso openbaar uitgezonden via het Caiway-kanaal 68 of via www.gemeentewestland.nl. Thuis en overal, waar je ook nog eens kunt terugschelden, te zien. Vaak nog beter.
‘Verkoop’ die uitzendingen als een Netflix-serie. Een kruising van romcom, thriller en natuurdocumentaire. Met spanning, liefde en mekaar figuurlijk opvreten. Ook leuk om (later) te binchewatchen. Wel moet aan het begin even worden verteld wat er in de vorige aflevering is gebeurd; moeten de hoofdrolspelers worden geleerd wat een cliffhanger is.
En regel gelijk een app die aangeeft wanneer de schorsing voorbij is en de voorstelling weer begint. De Straat gaat zeker kijken…
Rien van den Anker
Het betoog van de burgemeester, waarin hij zijn handelen toelichtte was voor een deel gebaseerd op onjuiste feiten. (Bunschoten en de laatste in de rij). Opvallend was dat niemand hem corrigeerde. Even terugkijken en googelen!