Hoe de Romeinen verdwijnen uit Wateringen

(Westland, 16 oktober 2024.) Dit verhaal roept beelden op van Don Quichot die slechts met zijn maatje Sancho Panza de oorlog aan ging met windmolens. Bijna lijkt die op de ogenschijnlijk zinloze strijd van de Wateringer Maxim van Ooijen om de laatste stukjes echte historie van zijn durp, en het Westland, te behouden.
Maxim behoort in deze regio tot de selecte, zelfbenoemde, histofana’s, een erenaam voor de (vaak amateur)historici, die de geschiedenis van land en streek willen behouden en bewaken. Volgens nogal wat Westlanders nogal fanatiek.

Volledig onterecht wordt er nog wel eens lacherig gedaan over deze geschiedenis-geuzen die het verwijt krijgen ‘toen’ belangrijker te vinden dan ‘nu en later’. Dat deert hen echter nauwelijks want in vrijwel elk kern is er een kleine maar zeer actieve vereniging van verleden-vorsers. Die ook intensief samenwerken met het Genootschap Oud-Westland. Wandelend symbool op dit gebied in Wateringen en Kwintsheul is dus Maxim van Ooijen.

Gracht van Corbulo
Woedend is hij nu de gemeente ‘zijn’ Gracht van Corbulo eigenlijk wil laten verdwijnen. Kort door de bocht, om er een rotonde van te maken en de verkeersdoorstroming daardoor te verbeteren. Historische blasfemie heet dat in zijn wereld.

Corbulo? Wie of wat was dat? Het antwoord zit vol geschiedenis, het was ongeveer 50 jaar na Christus een Romeins generaal die hier met zijn leger gelegerd was. Die in wat rustige bezettingstijden bedacht om zijn soldaten een 34 km lange waterverbinding te laten aanleggen tussen de Maas bij Naaldwijk en de oude Rijn bij Leiden. Met een militaire motivatie, want daardoor konden zijn troepen makkelijker verplaatst worden dan via een veel gevaarlijker route over zee. Zoals Asterix en Obelix al zeiden ‘Rare jongens, die Romeinen’, maar op dat punt waren ze wel slim.

Cultureel erfgoed naar de kloten
Onderdeel van die waterverbinding was de keerkom waar later schuiten bij de toenmalige veiling konden keren. Maar dit is volgens Maxim ook het allerlaatste plekje waar in Wateringen de Romeinen en Corbulo nog zichtbaar zijn.
Nog, want verdwijning dreigt omdat de gemeente er een grote brug wil bouwen die het verkeer van de Heulweg naar de Dorpskade moet leiden. Die bypass moet een onderdeel worden van een nog grotere rotonde daar.

„Er is de afgelopen jaren al heel veel erfgoed gesloopt in Westland”, klaagt Maxim zoals alleen Maxim kan klagen. Daarbij komt dat het volgens hem niet eens zo moeilijk is om dit laatste stukje geschiedenis toch te behouden. Hij kent hij cultuurhistorische rapporten die duidelijk concluderen: Niet doen, het is niet echt nodig. Waarna hij eventjes fel reageert, als de D66-politicus die hij tot voor kort was: „Dit college helpt met de grote rotonde ons cultureel erfgoed naar de kloten.”

Ook een demootje?
Van Ooijens tegenstander, VVD-verkeerswethouder Peter Valstar, heeft als ex-Tweede Kamerlid, politiek gepokt en gemazeld tactisch gereageerd en gezegd open te staan voor input – in die volgorde – van gemeenteraad en later omwonenden. Opmerkelijk, hij noemt geen histofana’s.
Als ex-raadslid kent Maxim de politieke weg, zal hij vrijwel zeker vanavond, als de raad erover gaat praten, zijn ex-collega’s – insprekend – op hun historische plicht wijzen. Misschien wel ter plekke een soort democratisch demootje organiseren.
Maar tegelijk zal Maxim met jaloezie ook denken aan Corbulo die wel raad zou hebben geweten met, geschiedenis verdoezelende, lokale bestuurders. Wurging, voor de wilde dieren gooien of, als je pech had, kruisigen. Ook Romeinse generaals konden rare jongens zijn.

Rien van den Anker