(Westland, 17 mei 2023). Gemeentelijke documenten kennen maar twee kleuren: openbaar of geheim. Het eerste betekent dat iedereen ze kan lezen en de inhoud mag citeren, publiceren, ook kritiseren. Anders ligt het bij geheim, dan is de informatie, tekstueel of beeldend, niet beschikbaar voor het volk. Vaak gaat het dan over namen en geldbedragen.
Wel heb je geheim met hoofd- en kleine letters. In het eerste geval kennen alleen wethouders en belangrijke ambtenaren de inhoud, in andere gevallen soms ook de tientallen beëdigde (steun)raadsleden. Die krijgen daarvoor een digitaal slotje om thuis – legaal stiekem – te kijken en te lezen. Downloaden is formeel verboden. Ze mogen er niet uit citeren of de tekst op eigen wijze doorvertellen. Ook niet aan partner, ouders, kinderen, huisdier of buurmens.
Camera afgeven
Raadsleden moeten bij bepaalde gevallen een afspraak maken met de griffie – het administratief bureau van de gemeenteraad – waarna ze op het gemeentehuis de geheime stukken kunnen lezen. Geen foto’s maken, nog niet zo lang geleden moest zo’n raadslid zelfs zijn (camera)telefoon eerst afgeven. Aantekeningen maken is niet gewenst, wordt wel gedaan.
Sinds kort is er een nieuwe variant: Geheim maar toch openbaar. Je mag er als raadslid wel uit citeren, ook over praten maar niet publiekelijk. Iets van een beetje geheim en toch weer niet. Of, een wethouder parafraserend, publiekelijk maar niet breed bekend.
‘Rare’ gedachten
Raadsleden kregen in ernst te horen dat een en ander moest worden gezien als een soort service zodat ze voor specifieke stukken niet per se naar de griffie hoefden te komen. Dat ‘halve’ gedoe leverde begrijpelijk heisa op, onduidelijke onrust, bij raadsleden die het nu ook niet meer wisten.
Zo ontstonden ‘rare’ gedachten om er na lezing dan maar een eigen verslag van te maken en dat naar fractiegenoten, partijbestuur en -leden te sturen. Alle originele stukken downloaden en rondzenden wordt nog als te risicovol beschouwd. Want een rechter kan mogelijk zeggen dat half geheime stukken door een verantwoordelijk nadenkend raadslid niet zomaar als openbaar mag worden beschouwd. Dan hang je! Zit je zo in de bak!
Maar toch, niets belet een raadslid nu, om wat niet echt geheim heet, in extenso tijdens een openbare vergadering voor te lezen. In vragende vorm. En dan een, desnoods totaal inhoudsloos, antwoord van een wethouder af te wachten.
De geheime tekst is dan genotuleerd publiek. Een raadslid met humor: ‘Of moet de kijker-luisteraar, die zo’n vergadering thuis digitaal bijwoont, dan het geluid maar eventjes uitzetten?’
Ruimtevretende bus- of trambanen
Niet verder vertellen, maar enkele ‘ongeheime’ stukken gaan over een tracé van een (lightrail)verbinding vanaf het hoogwaardig OV-station, dat onderdeel is van het Masterplan Flora Campus Westland. Met ruimtevretende bus- of trambanen vanaf de Middelbroekweg richting Maassluis en ook via Poeldijk naar zuid-Den Haag. En voor honderden aanwoners zeer ingrijpende gevolgen.
Gezegd wordt dat dit tracé vooralsnog geen onderdeel uitmaakt van het Masterplan en dat die OV-plannen pas later ter besluitvorming aan bod komen. Maar met die half stiekeme stukken daarover jaag je wel ongeveer half Westland in de gordijnen. Inclusief de zenuwen. Die mogen dus nog niet weten dat er straks mogelijk een bus of tram door hun voortuin raast. En dat er zelfs al tekeningen zijn..
Gênante verwarring
Veel raadsgekozenen wisten, tot het tijdens een commissievergadering door onder meer GBW, CDA en Westland Verstandig aanhangig werd gemaakt, niet eens dat het speelde. Da’s gek maar nog pijnlijker was dat de nauwelijks overtuigende ‘half geheim’-uitleg van de burgemeester in een verpletterende stilte werd aangehoord. Waarna de vergadering gewoon weer verder ging.
Gelukkig is er volgende week een plenaire raadsvergadering, staat de Flora Campus weer op de agenda. Nu ter besluitvorming. Een beetje raad met democratische body begint dan eerst terecht te zaniken en te zeuren over die gênante geheimhoudingsverwarring. Wel een mooi woord voor Scrabble. 54 punten.
Rien van den Anker
Wie bedenkt zoiets? Daarbij komt dat nog totaal onduidelijk is of de provincie het er wel mee eens is. Die moet overigens ook nog steeds iets vinden over het hele plan met hoogbouw en vermindering van tuinbouwgrond. Heel benieuwd hoe BBB als die aan de macht komt er over zal oordelen.
Je zal maar langs dat geplande tracé wonen. Als je op de Nieuweweg kijkt is er gewoon toch geen ruimte te vinden voor een tram of busbaan.
Dit is echt ongelooflijk en kan alleen maar in Westland.
De verdediging van de burgemeester vond ik ook erg zwak. Het leek wel of hij het wel de kritiek eens is.
Grote vraag is of dat ov-station nu losgekoppeld gaat worden van het totale brede Masterplan. Als dat niet gebeurt zitten we er allemaal aan vast. Vooral die mensen die langs het tracé wonen.
Zouden de meeste raadsleden ook na deze column nu door hebben wat er eigenlijk speelt? Ik denk het niet.
Dit is wel een hele bijzondere manier om transparant te zijn. In de politiek kennen ze al halve leugens maar de variant half geheim is zeer opmerkelijk.