Dat ‘haakje’ van 40 mille

(Westland, 11 juli 2018). De ‘affaire’ Kwekers in de Kunst en de gemeente Westland loopt ten einde. De rechtbank constateerde vorige week dat beide partijen hardnekkig de hakken in het zand blijven zetten. Binnen zes weken doet ze uitspraak, mogelijk eerder.
Nog even kort de ‘rel’. Oud-burgemeester Sjaak van der Tak (CDA) beloofde in z’n eentje het cultuurgezelschap Kwekers in de Kunst subsidiegeld. Eerst een ton, later mogelijk een tweede. Daarover communiceerde hij niet zo handig met zijn wethouders; hij zette de toezegging in een email. Vlak voor zijn vertrek kwamen de billen bloot en werd de ‘toezegging’ een formeel collegebesluit. Veertig mille voorschot werd een dag na het afscheidsfeest overgemaakt. Opmerkelijk snel.

Nadat alles uitlekte was de (onwetende) gemeenteraad woedend, concludeerde Sjaaks waarnemende opvolger dat de gemeenteraad buitenspel was gezet. En werd het overgemaakte voorschot als ‘onrechtmatige betaling’ bestempeld. Via een breed gedragen motie liet de raad weten de centjes terug te willen. Maar het cultuurgezelschap weigerde, wilde ook de resterende 60.000 euro ontvangen. En stapte naar de rechter.

Gevrijwaard
In principe is een burgemeester of wethouder persoonlijk gevrijwaard van financiële consequenties bij het handelen in functie. Een burgemeester die integer professioneel zijn/haar werk doet weet zich ervan verzekerd dat de gemeente voor de kosten opdraait indien gewoon gedrag leidt tot financiële gevolgen. Mogelijke maatregelen zijn vrijwel uitsluitend politiek. Omdat zijn of haar positie dan onhoudbaar is geworden. Dat betekent veelal vertrek.

Het wordt anders als er sprake is van moedwillig, roekeloos of opzettelijk fout opereren. Zodanig dat een bestuurder had kunnen of moeten weten dat hij/zij de gemeente op verkeerde kosten zou jagen.
Bij zo’n ontdekking neemt de betrokkene veelal zelf ontslag, komt soms voor de rechter en ook vaak tot een regeling van terugbetalen als bijvoorbeeld te veel is gedeclareerd of betaald. Het komt niet zo vaak voor dat zoiets naar buiten komt als de betrokkene al is opgestapt naar een andere baan.

Op het randje
In de Kunstkwekersaffaire is er binnenskamers wel eens gesproken over de mogelijkheid om de ex-burgemeester persoonlijk aansprakelijk te stellen. In ieder geval voor dat voorschot. Volgens velen had Van der Tak namelijk moeten weten dat hij in dit geval buiten zijn boekje zou gaan. Of op het randje zou (komen te) zitten.

Als de Kunstkwekers van de rechter ongelijk krijgen, zullen zij die veertig ‘rooien’ wel terugsturen. Met tandengeknars. Een eerder gedaan gemeentelijk voorstel over een onkostenvergoeding kunnen ze dan wel vergeten. Als de gemeente Westland ongelijk krijgt, dan kan ze naar dat geld fluiten. Mogelijk zal de rechter zelfs opdracht geven om ook de resterende beloofde gelden te betalen.
Maar het kan ook zijn dat de rechter, die alle details kent en die zich hardop afvroeg of de rechtbank wel de juiste plek is om dit geschil op te lossen, géén uitspraak doet. Maar de gemeente adviseert om de rekening naar de vertrokken burgemeester te sturen. En haar verder vriendelijk opdraagt met een voorstel te komen om de Kunstkwekers in de toekomst in te roepen voor culturele activiteiten. Voor dat resterende bedrag

Intrigerend
Zo’n ‘uitspraak’ is niet gebruikelijk maar gezien het karakter van de zaak alleszins mogelijk. En biedt iedereen de mogelijkheid om met een schone lei verder te kunnen. Vooral Van der Tak, die anders in zijn nieuwe baan bij LTO Glaskracht altijd aan dat, toegegeven dure, ‘haakje van 40 mille’ blijft hangen.
Dat is niet goed voor hem en zijn nieuwe werkgever, ook niet voor Westland. Mogelijk alleen voor die Kunstkwekers, intrigerend thema voor een opera.

Rien van den Anker