(Westland, 6 november 2019). Dit bericht circuleert al enige tijd op sociale media, afgelopen week op Twitter, geschreven door @EenMevrouw.:
In het Westland is een Irakees jongetje, vluchteling, opgenomen op de lokale basisschool. Na een paar weken ging het mis, hij stak zijn klasgenootjes met n schaar roepende “Allah Akbar”. De burgemeester doet een beroep op de diverse media om dit NIET te melden.
De meeste reacties prikten het bericht qua waarheidsgehalte genadeloos door, sommigen geloofden het oprecht. Iemand schreef dat degene die het bericht eerder op Facebook plaatste, had gezegd dat hij/zij het uit eerste hand had. ‘Gelovigen’ suggereerden ook een kwalijke rol van de media. Omdat die er niks over hadden gepubliceerd.
Opmerkelijks
Daarna gebeurde er iets opmerkelijks, de Westlandse burgemeester Bouke Arends reageerde. Het zat hem kennelijk hoog. Hij wilde na afloop geen verder commentaar geven, maar op Twitter antwoordde hij:
Dit bericht is bewust onjuist en misleidend. Er is bij de politie geen incident bekend of gemeld en er zou door mij ook nooit gevraagd worden om het te verzwijgen.
Zo’n reactie toont lef, is ook listig, zelfs lastig. De eerste zin is glashelder, de tweede minder. Het begin daarvan sluit niet uit dat er toch iets is gebeurd, het laatste is bijna cryptisch door de gekozen modale vorm ‘zou …nooit gevraagd worden’. Beter en sterker was geweest: ‘Ik vraag nooit om zoiets te verzwijgen’.
Nieuws
Maar veel belangrijker is de vraag of reageren überhaupt verstandig was. Zijn redelijk unieke handelwijze was nu voor media gelijk nieuws, leidde weer tot extra sociale mediareacties. Zoals: Als dit waar is moet de burgemeester en de media tot de orde worden geroepen. En ook: Het niet melden is een grote fout. Als het eens goed fout gaat en al deze dingen komen dan naar boven dan kan het wel eens flink misgaan.
In Arends bericht zagen sommige mensen dus een bevestiging dat het bericht klopte. En voor hen die zijn antwoord terecht vonden, bleef het gewoon fake. Datzelfde geldt voor het zinnetje dat hij de media zou hebben opgeroepen om het niet te melden. Ook nu weer zeggen veel reageerders dat de media dat vaker doen, altijd politiek correct zijn. Het niet publiceren is voor hen reden genoeg te concluderen dat het waar is.
Eeuwenoud
Da’s gek, want ieder weldenkend mens weet dat als er maar een begin van waarheid in zo’n bericht zou zitten, er ouders, familieleden en buren van slachtoffers, van medeleerlingen, leerkrachten, politiemensen, etc. zijn die het weten. Dat er, vroeg of laat, iemand zich verspreekt. En het ‘nieuws’ ook belandt in stadhuis of redactie.
Daarbij komt ook dat nepnieuws al eeuwenoud is, maar erger lijkt geworden doordat nu iedereen het kan verzinnen en versturen. De daar onlosmakelijk aan vastzittende domheid heet inmiddels gedemocratiseerde domheid. Waarin verstuurders sowieso blijven geloven dat het echt is gebeurd. Want het staat op Twitter! Of Facebook!
Telplicht
Je zou ze dwingend rekenles kunnen geven. Om te leren eerst tot tien te tellen alvorens te twitteren. Maar dat werkt niet, fake-news zit gewoon in een deel van de mensheid. Zo’n telplicht helpt dus niet, maar dat geldt ook voor een goedbedoelde antwoordtweet van een burgemeester.
Gewoon negeren, dat gebeurde ook al vóór de sociale media. Vindt zelfs een nepnieuws-dombo niet leuk. Hard erover lachen lucht ook op. Zie ik toch net een mailtje van de burgemeester binnenkomen met het verzoek deze column niet te plaatsen. Jammer, Bouke, net te laat.
Rien van den Anker
Is aantoonbaar nepnieuws verspreiden niet strafbaar? Zo niet, dan is dat mogelijk een idee om er een einde aan te maken. Dan moet er wel een overheid komen die een en ander gaat handhaven.
Wat de laatste alinea betreft. Was het mailtje van onze burgervader een echt of een fakemailtje ?? Voortaan even vermelden : echt of fake.
Wat denk je, Kees? Of ben jij ook fake?
Een gemeenteraad die in meerderheid in strijd met de Grondwet handelt door een aanvraag voor de vestiging van een islamitische basisschool in Westland die aan alle wettelijke vereisten voldoet af te wijzen, lokt dit soort nepnieuws toch uit en is dus ook de eerstverantwoordelijke voor alles wat hierover vervolgens gebeurt…?!
Ik vind het wél fijn als de burgemeester zo’n fake-verhaal verheldert. Dus prima. En verder: de columnist is de Haagse roots nog niet kwijt, helaas. Maar hier in het Westland hebben we geen stadhuis. Wel een gemeentehuis (twee zelfs, zoals bekend, al heet die tweede dan weer gemeentekantoor).
Nepnieuws is van alle tijden en komt niet alleen van mensen die het slechtste willen geloven. Ooit won een grote landelijke politieke partij doordat haar lijsttrekker consequent zijn belangrijkste concurrent beschuldigde van liegen en draaien. Feitelijk onjuist maar zeer effectief. Hij bleef daarna een decennium minister-president. Om deze praktijken in de politiek te verdoezelen noemen we het ‘framen’ en huren politici ‘spindoctors’ in om ze hierbij te helpen. Toch blijft nepnieuws ergerlijk. Reageren ligt voor de hand. Dat de burgemeester dit deed maakt hem voor mij menselijk.
Wantrouwen in overheid, politiek en media is terecht, maar zo ziekelijk als sommige mensen dat doorvoeren is wel eng soms. Daarom denk ik dat een reactie van een burgemeester geen enkel effect heeft.
Feilloos weergegeven, al begrijp ik de burgemeester. Ik heb wel gelachen om de slotzinnen.
De columnist noemt het eufemistisch nepnieuws, alsof het alleen maar een onschuldig uit de duim gezogen flauwekulberichtje betreft waar je je niet druk over moet maken en zeker de burgemeester niet. Maar het gaat hier om een onverholen racistische uiting. Het is juist goed en belangrijk dat de burgemeester hierop reageert, zeker als deze kwaadaardige nonsens kennelijk zo wijd verspreid is en door velen voor waar wordt aangenomen.
Deze “@EenMevrouw” is een lafharige man/vrouw en durft niet onder zijn/haar echte naam te schrijven. Valt voor mij onder de groepsnaam: ratten.