(Westland, 11 oktober 2017). In de tsunami van vreugde en verdriet rond het politiek heengaan van burgemeester Sjaak van der Tak is een belangrijk moment vrijwel geheel verloren gegaan. Te elfder ure, het was laat op de dinsdagavond voor zijn afscheid, was er een spectaculair, zelfs dreigend moment van politieke ophanging.
Nog net geen motie van wantrouwen maar dat kwam vooral omdat zelfs zijn grootste tegenstanders het te gênant vonden om de volgende dag afscheid te nemen van een politiek weggestuurde burgemeester. Ik bouw de spanning op.
Hoe probeert de onderwereld de bovenwereld infiltreren? Bijvoorbeeld door politici en bestuurders te benaderen. ‘Eén enkele keer’ was het burgemeester Sjaak van der Tak overkomen, zo zei hij die dinsdagmiddag voor de radio, toen iemand hem vroeg of dat wel eens binnen het Westlandse politieke bestuur was gebeurd. Daarna antwoordde hij nogal onduidelijk hoe het allemaal was afgelopen. Duidelijk was wel dat er onder ambtenaren niks was ontdekt.
Landelijk
Maar de (Westlandse) wereld veranderde in ijltempo nadat een redacteur het item in het landelijke NOS-journaal liet belanden. Eerst al lelijk, nu ook crimineel, was het beeld dat bleef hangen. Een politieke rel was geboren.
‘Dan willen we ook weten wie, wat, waar en hoe’, liet eerst Peter Duijsens (Westland Verstandig) horen, al snel gevolgd door veel andere raadsleden. Ook uit de coalitie, zelfs diep vanuit het CDA.
Het zat hen zo hoog dat zij geen genoegen namen met een ‘van horen zeggen’-uitleg van locoburgemeester Theo Duijvestijn. Vijftien uur voor zijn officiële afscheid moest de opgetrommelde Van der Tak door het stof, bleef hij bij ‘één enkele keer’, kwam hij na aandringen aarzelend met de uitleg dat er niets was gevonden. En dat geen raadslid in een kwaad daglicht was gesteld. De raad slikte het allemaal, Sjaaks nakende vertrek was zijn redding.
‘Oude koe’
De raad vond wel dat Westland ‘gered’ moest worden met een corrigerend (pers)bericht om de nationale negatieve publiciteit te dempen? Van der Tak bleef halsstarrig, zwichtte toch, maar zei dat zoiets versturen pas donderdag kon ‘omdat we morgen wel wat anders te doen hebben’. Het moet nog steeds uitgaan..
Waarom deze ‘oude koe’ van dit zo pijnlijke incident uit de sloot halen? Omdat afgelopen vrijdag bleek dat in een kwart van alle gemeente het vermoeden leeft dat criminelen infiltreren in het lokale bestuur. Vooral raadsleden worden als ‘fout’ bestempeld maar ook wethouders worden verdacht van criminele praktijken, zo toonde een enquête onder 4000 ambtenaren en politici in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Infiltratie komt vaker voor in grote gemeenten dan in kleine. Keihard bewijs is er meestal niet. Het gaat om raadsleden en wethouders die ‘de schijn tegen hebben’.
Bedenkelijk
In dat licht is het de vraag waarom de altijd goed geïnformeerde en zelden iets ‘zomaar’ zeggende Van der Tak op die bijna allerlaatste burgemeestersdag dat verbijsterend cryptische antwoord heeft gegeven. Publiciteitsgeil? Gewoon ‘een beetje dom’? Of was het een meesterlijk getimede waarschuwing?
Want hoe kan het dat er in een zo internationaal gerelateerde regio, vlak bij de grootste Europese haven, met relatief veel ‘verstopte’ ruimten, in de afgelopen jaren slechts één enkele keer een (ook nog onterechte) criminele bestuurlijke infiltratie is geweest.
Van tweeën één. Of bestuurders, raadsleden en politie kunnen of willen het niet zien en dat is in beide gevallen heel zorgelijk. Of de souplesse waarmee de onderwereld de bovenwereld inmiddels binnendringt valt niemand meer op. Behalve een enkele vertrekkende politicus. Da’s bedenkelijk. Zorgelijk bedenkelijk zelfs.
Rien van den Anker