(Westland, 13 april 2016). Ontspannen laat de burgemeester zijn blik over de ‘waaier’ van gasten in de raadszaal gaan. Daar zitten ze dan, vrienden en vijanden die de afgelopen jaren zijn leven hebben bepaald. Zie ze nu eens zitten, lachend en grappend bij elkaar. Sommigen kunnen elkaars bloed wel drinken, maar hier voor de bühne dikke vrienden. Ogend.
Hij weet nog goed dat hij in 2004 Westland binnenkwam na al die boeiende jaren als Rotterdamse wethouder. Mooie tijden met Opstelten en vooral Fortuyn. En toen kwam Westland voorbij.
Eerst was er wel een beetje twijfel, een wethouderlijke doener in een wereldhaven ineens burgemeester. Dat is zo anders, moet je geduldiger zijn, soms afstand nemen. Hij knikt richting tribune naar Wil van den Bos, Ties Elzenga en Huub van der Meer, ooit burgemeesters in vroegere Westlandse kernen. Ja, ja, die hadden het gemakkelijk, die ‘regeerden’ in tijden dat er nog naar een burgemeester werd geluisterd. Kom daar nu maar eens om.
Willem Aantjes
Als burgemeester moest hij boven de partijen staan, zo waarschuwden zijn CDA-vrienden: ‘Minder politicus zijn, dat zal je niet mee vallen, Van der Tak!’. En ze hebben gelijk gekregen, achteraf had hij natuurlijk nooit die politiek heikele portefeuille van dat nieuwe gemeentehuis naar zich moeten trekken. Maar ja, had niet ooit zijn leermeester Willem Aantjes hem gezegd ‘Iemand moet het toch doen!’. Natuurlijk, achteraf kijk je de koe in haar kont, maar achteraf had hij ook niet met Rutger Castricum van Powned door de tomatenkassen moeten rennen om zijn kandidatuur voor het CDA-voorzitterschap te promoten. Ja, ja, achteraf.
In de ‘muur’ van roezemoezende mensen voor hem kijkt hij ineens recht in het gezicht van Peter Duijsens van Westland Verstandig. Hij grijnst, de grijze pluizenbos grijnst terug. Tja, die Duijsens, anderen hebben altijd gedacht dat hij hem wel moet haten, die irritant breedsprakige advocaat die hem jarenlang als een politieke kwelgeest het leven zuur maakte.
Zelf voelt hij geen persoonlijke rancune, het rotte is alleen dat die zeur – hij zou het nooit publiekelijk toegeven – soms ook deels gelijk had. Woorden als asbest en gemeenteaccountant flitsen door zijn hoofd.
Dromend heeft hij wel eens gehoopt op een CDA-raadslid met Duijsensiaanse gedrevenheid. Er zijn wel enkele Westlanders van dat kaliber, maar ja, die voelen niets voor zo’n politieke hondenbaan, die blijven liever goedbetaald tussen de bloemen zitten. In de zaal ziet hij ineens drie raadsleden bij wie hij zich al jaren afvraagt waarom die ooit in de raad zijn gaan zitten. Of erger, wie hen daar ooit voor heeft gevraagd.
Alternatief
Dan moet hij weer terugdenken aan die raadsvergadering van 12 april 2016 waarop hij voor de tweede keer werd herbenoemd. Met een verwachte uitslag, bij toeval, want hij wist bijna zeker dat er ‘vrienden’ waren die tegen hem hadden gestemd. En ook dat er mogelijk LPF’ers en WV’ers toch voor hem waren.
Familie en vrienden hadden hem toen al afgeraden die kar weer zes jaar te gaan trekken. Maar ja, wat was het alternatief? Dat CDA-netwerk dat werkloze broeders altijd wel aan een goede positie kon helpen, is al ‘eeuwenlang’ verdwenen. Wat dan? Een paar commissariaten, nog verder weg van daadkracht? Een interim-burgemeesterschap, in een onwillige gemeente die niet wil samenvoegen? Met ook daar een grote kans op een lokale Duijsens? Hij moest er niet aan denken. Dan nog maar een paar jaren tussen de kassen, richting pensioen!
Gelukkig is er straks een glaasje wijn, thuis, hij speurt de zaal af, oogcontact zoekend met zijn partner. Die had in 2016 ook al gezegd het niet weer te doen, maar ja, toen klonken opnieuw die woorden van Aantjes.
Plotseling wordt het stil in de raadszaal, hij ziet de Zuid-Hollandse commissaris van de koning binnenwandelen. Vandaag, vrijdag 2 september 2022, zo roept deze plechtstatig, is een einde gekomen aan het Westlandse tijdperk van Sjaak van der Taak. Na 18 jaar.
Het zal wel weer een koninklijke onderscheiding worden, gonst door zijn hoofd. Of toch een erepenning. Sjaak strekt zijn benen, ontspannen laat hij zijn blik nog maar eens over de ‘waaier’ van gasten in de zaal gaan.
Rien van den Anker
(Harry Mulisch had de titel zelf kunnen bedenken)
Van achteren kijk je een koe in haar kont , niet achteraf ! Verder niets dan Lof.
Als 12 van de 37 raadsleden tegen de herbenoeming van burgemeester Van der Tak zijn, betekent dat eigenlijk dat een derde deel van de bevolking, ongeveer 35000 Westlanders, hem liever hadden zien vertrekken. Hij functioneerde namelijk zelden als onpartijdig burgervader. Achterkamertjespolitiek om zijn doelen te kunnen bereiken, was zijn stijl. Altijd maar stemmen tellen om zo buiten het oog van meelevende burgers om, zijn zin te kunnen door zetten. Dat koffie drinken met burgers om goodwill te kweken voor zijn plannen, daar word ik echt niet goed van. En ook aan dat feliciteren van lang getrouwden, zit een bedenkelijk luchtje.