(Westland, 27 september 2017). Het was de Rotterdamse (oud-)burgemeester Ivo Opstelten die hem in 2004 al perfect typeerde: Dominee Van der Tak was nooit ver weg. Dat was toen Sjaak daar vertrok als wethouder.
Koopman en dominee, een oer-Hollandse combinatie. Ook in de politiek, ook bij Sjaak. Hij was in zijn eerste burgemeesterstermijn ontegenzeggelijk een dominee. Die de religie Westland aanhing. Die iedereen probeerde te overtuigen van het Westlanderschap.
De tweede termijn werd hij meer en meer koopman, vooral voor de tuinbouw. Westland was zijn winkel, vol versproducten. Op zich niks mis mee, al switchte hij maar al te graag van de ene rol naar de ander. Zoals het hem uitkwam.
Januskop
Een zelfde Januskop was er bij de bestuurlijke Sjaak: altijd moeite met de wisselende pet van doener en denker. Dan speelde hij graag de, soms ook politieke, wethouder, die de handen uit de mouwen steekt, lees de koopman. Om even later de burgemeester te zijn die, niet altijd succesvol, trachtte boven de partijen te staan, zeg maar de dominee.
Dat maakte hem, ondanks goede bedoelingen, voor vriend en vijand moeilijk te plaatsen. En misschien is dat ook wel de reden waarom hij in de afgelopen jaren in de Westlandse samenleving naast verbinding ook tweespalt heeft veroorzaakt. Zelden was een maatschappij als de Westlandse zo verdeeld in voor- en tegenstanders van één bestuurder.
Onlangs is er al breed gepubliceerd over zijn vertrek, soms verbazingwekkend kritiekloos. Inhoudelijk pijnlijk gênant was de krant met de kop ‘Van der Tak bedankt’, waarin een aantal, volgens mij volwassen, mensen op een stuitend slijmerige wijze Sjaak de hemel in prees. Ik weet zeker dat zelfs Sjaak, hoewel best ijdel, dat in zijn hart op het grensje vond. Zure zaken als de Wateringse asbestbrand en de affaire rond griffier Broekema hoef je niet overdreven te benadrukken, maar zeker ook niet te negeren.
Waaierend
Zo verwacht hij ook dat ik in deze afscheidscolumn naar hem net zo kritisch ben als altijd. In ieder geval niet ineens verdacht sympathieker. En dus moet er nu geschreven worden dat hij misschien wel een aardige burgemeester was maar ook een, die – weer die twee gezichten – soms waaierde tussen populist en regent. Niet als machtswellusteling, maar als iemand die (partij)politiek bevlogen geloofde in de zaken die hij verdedigde. Zonder cynisme, Sjaak was misschien wel de allerbeste CDA-burgemeester die CDA Westland ooit heeft kunnen wensen.
Hij werd ook wel tuinbouwburgemeester genoemd, maar door die gerichte focus zijn er zaken buiten die specifieke wereld blijven liggen. Hoe belangrijk ook, niet iedere Westlander is een tuinbouwer of tuinbouwgerelateerd. Bij LTO mag hij nu echt dé prediker van de tuinbouw worden, een goede rol voor een gedreven iemand zoals Sjaak. En, groot voordeel, in de gemeenteraad hoeft hij later niet meer uit te leggen hoeveel drankjes hij tijdens reizen in China of Japan heeft weggegeven.
Vader
In de media is hij als Vader van Westland getiteld. Onterecht, ook overdreven. In dat familiebeeld blijvend is hij meer een Oom, altijd gezellig op verjaardagen, tegen iedereen vrolijk maar ook een beetje eigenwijs en eigenzinnig. Met grote belangstelling voor iedereen die dingen doet die hij niet kan. Maar altijd, vooral in discussies, zoals Opstelten ook zei, met een grote wil om te getuigen en te overtuigen. Nogmaals, dominee Van der Tak was, en is nog steeds, nooit ver weg.
Ondanks alles, ik zal hem missen. Al was het alleen maar dat ik zelfs in de schraalste komkommertijden toch nog altijd een onderwerp vond om over hem te schrijven. En ook dat hij in die soms dwarse passie publiekelijk onbesuisd weer dingen zei, in handzame columntaal.
En ik wil niet arrogant zijn maar ik denk dat hij mijn column ook wel een beetje zal missen. Koopman Sjaak zal het wel ontkennen, dominee Sjaak niet. Logisch, die mag ook niet liegen.
Rien van den Anker
Wat de columnist heeft geschreven kan ik niet verbeteren, heel goed getypeerd de koopman en de dominee. Maar je bent wel burgemeester d.i. meester voor de burgers of een meester die wetten en regels kent en hanteert voor de burgers of meesterschap in burger zijn.
Als die taak niet verstaan wordt, wat blijft er dan over…..een hamburger die geconsumeerd wordt door de burger. Nietszeggende woorden, eigenbelang en belangenverstrengeling kostten hem zijn waardigheid. Jammer voor hem en jammer voor Het Westland. Vaarwel Sjaak
Mooi stukje. En ja, ik ga Sjaak missen. Hij heeft veel voor jeugdhulpverlening gedaan wat ik altijd heb gewaardeerd.
Goed voor Sjaak dat hij bij LTO verder kan en goed voor Westland dat er nieuwe kansen ontstaan. Beter (te) laat dan niet.