(Westland, 15 maart 2023). Ook het burgemeesterschap, zelfs dat van Westland, kent onverwachte spannende kanten. Naast feestjes van jubilerende bejaarde echtelieden en langdradige politieke vergaderingen moet hij er ook voor zorgen dat openbare orde en veiligheid worden gehandhaafd. Nogal ondankbaar werk, altijd politiegedonder verdedigen, vrijwel altijd is er te weinig handhaving.
En daarnaast, ook heel belangrijk, moet worden bewaakt dat wat officieel als geheim is bestempeld echt geheim blijft. Dat tuinbouwboeren, burgers en vooral politici niet ‘lekken’. Dan is hij ineens Agent 00174.
Roept hij ‘s ochtends ernstig tegen zichzelf in de badkamerspiegel: ‘Mijn naam is Bond, Bouke Bond’. Zingt hij neuriënd: ‘Dong, dongedongdong’.
Echt jammer
In die rol moet hij dus garanderen dat geheime gemeentestukken niet ineens zomaar op straat komen te liggen. Of, erger, in de media verschijnen. Da’s lastig want hij moet ze – vanwege de vermaledijde democratie – wel vrijgeven aan raadsleden. Aan allemaal, ook aan…
Om dan ‘lekken’ te voorkomen moet er soms Bondiaans worden opgetreden, vindt 00174. Tot zijn grote ongenoegen gaat dat hier niet met snelle auto’s, exotische drankjes en mooie meiden, zelfs geen vilten gleufhoeden en lange regenjassen. In dat opzicht is zijn 00-status maar oersaai en ambtelijk. Soms vindt hij dat ook echt jammer.
Slotjeslezers
Een van zijn spectaculaire ‘wapens’ is het digitale slotje waarmee alleen raadsleden die geheime teksten kunnen lezen. Extra probleem is wel dat die groep slotjeslezers ruim 80 koppen telt omdat naast de 39 raadsleden ook een bijna even groot aantal steunraadsleden die exclusieve toegang krijgt.
Nou ja, dan weet elke geheim agent dat alles in feite openbaar is. Zeker als de helft de geheimpjes, ondanks afgelegde gelofte of eed, aan partner en beste vriend doorvertelt. Of downloadt en opslaat.
Telefoon en camera inleveren
Om zijn spannende werk toch iets spannender te maken heeft Agent 00174 nu stiekem ingevoerd dat naar geheimen zoekende raadsleden niet altijd meer Het Slotje kunnen gebruiken. Die moeten dan een afspraak maken met de griffie, op het gemeentehuis.
In feite is dat het terugdraaien van de klok want in pre-digitale tijden was dat de normale procedure. Er zijn voorbeelden bekend van raadsleden die toenhun telefoon, vooral ook de camera, op de gang moesten inleveren en zelfs geen aantekeningen mochten maken.
Die strengheid is voorbij maar ‘top secret’-materiaal kan nu alleen worden gelezen in aanwezigheid van een ambtelijke Miss Moneypenny. Ja, ja, die hebben we hier ook! En die mag pas gaan plassen als een collega haar in de leeskamer vervangt. Je zou er zo een film van kunnen maken – en misschien gebeurt dat wel.
Blofeld en Scaramanga
Maar het zonder enig overleg herinvoeren van dat oude systeem lekte natuurlijk uit. Het daarna gebruikte argument dat de burgemeester de geheimhouding met zo’n slotje niet kon garanderen, ontving stil hoongelach.
Pijnlijk voor hem was dat GBW-coalitiepartner Remmert Keizer hem als een soort boze Blofeld kritiseerde. Waarom had hij zijn (raads)baas M niets verteld? Of overlegt met zijn technisch geniale collega Q?
Ook het verwijt van het op een schorre, Scaramanga-achtige toon sprekende LPF-raadslid Dave van Koppen dat je die geheimhouding ook niet kunt garanderen bij een mondelinge besloten vergadering kreeg geen overtuigend weerwoord.
Altijd besloten
Geheel in stijl van Bondboekenschrijver Ian Fleming is nu een voorlopige oplossing gekozen, inclusief een ingebouwde spannende cliffhanger. De problematiek – hoe doen ze dat elders? – wordt nu onderzocht en later voorgelegd aan het seniorenconvent, een clubje van raadsfractieleiders met 00174, sorry, de burgemeester.
Dat trouwens altijd besloten vergadert; James Bond zou dat gewoon geheim noemen.
Rien van den Anker
Grappig om de 007 sfeer in een lokale column te plaatsen. Bouke als geheim agent! Dat verklaart misschien wel gelijk waarom hij zo weinig zichtbaar is.
Natuurlijk werkt zo’n digitaal slotje niet afdoende. En kun je een geheim niet garanderen met zo’n grote groep. Maar er zijn wel andere digitale beveiligingsmiddelen in te voeren. Ook is relatief gemakkelijk daarna terug te vinden wie er heeft ingelogd maar dan moet iedereen wel qua privacyregels daarmee instemmen.
Ik ben wel razend benieuwd wie nu de Westlandse Miss Moneypenny is?
Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten moet het adagium zijn. Bovendien moet je eerst goede afspraken maken wat eigenlijk wel echt geheim hoort te zijn. Als het over personen of geld gaat is dat vanzelfsprekend. In de meeste andere gevallen hoef je stukken niet eens geheim te maken.
Je zou ook kunnen overwegen om sancties in te stellen maar dat zal de meeste gekozen volksvertegenwoordigers wel te ver gaan.
Financiën-wethouder Ben van der Stee lijkt me te vergelijken met The Man With The Golden Gun. En verkeerswethouder Pieter Varekamp moet wel Dr.No zijn.
Geheim, is geheim. Dat adagium geldt overal: in een gezin, bedrijf of overheidsorganisatie. Wat geheim is bepalen vader en moeder, baas, of, in het geval van een gemeente de raad. Het hoogste orgaan daar. Voor de uitvoering van het geheim blijven van zaken waarvan de gemeente – de raad dus – bepaalt dat zij geheim zijn is het dagelijks bestuur verantwoordelijk. De leden van het college van B&W, dus. De wethouders kunnen – daar lijkt het in het Westland op – die verantwoordelijkheid vervolgens delegeren aan de voorzitter. De burgemeester dus.
Kennelijk delegeren college- en raadsleden die verantwoordelijkheid graag aan de burgemeester. Zodat zij hun handen vrij houden. Om te lekken.
Opmerkelijk is dat ook schrijven van burgers, met zaken die aantoonbaar niet kloppen,
achter een slotje verdwijnen!