(Westland, 6 september 2023). Het nieuwe politieke jaar was, na het zomerreces, nog geen twee dagen oud of de eerste ruzie alweer een feit. Niet tussen coalitie en oppositie, nee, dit keer tussen een raadscommissievoorzitter en enkele kleine fracties. Waarbij de laatsten de eerste verweten geen objectieve voorzitter te zijn. In jouw mening zijn we niet geïnteresseerd, zo klonk het. Maar ik ben wel raadslid en ik zeg wat ik wil, was vrij vertaald het weerwoord.
Lastige weeffoutjes
In de spelregels van de gemeentelijke politiek zitten enkele lastige weeffoutjes. Een daarvan is de dubbelrol van de burgemeester. Het ene moment is hij voorzitter van het college van burgemeester en wethouder, het andere voorzitter van de gemeenteraad. Twee instituties die soms lijnrecht tegenover elkaar staan. De een is de macht, de ander hoort de tegenmacht te zijn.
De laatste jaren is de rol van de eerste burger nog ingewikkelder geworden omdat hij verantwoordelijk is voor de openbare orde en veiligheid. Zijn rol in de almaar machtiger wordende Veiligheidsregio betekent geregeld laveren naar zijn echte baas, de gemeenteraad. Die geen echte bevoegdheid heeft naar dat nieuwe intergemeentelijke veiligheidsapparaat.
Spagaat
Een vergelijkbare weeffout – verschillende petten op één hoofd – zit bij de commissievergaderingen. Elke gemeenteraad heeft er een paar, zoals Bestuur en Economie, MO, Ruimte en Wonen. Die hebben een voorzitter en in Westland zijn dat raadsleden uit de grootste fracties Westland Verstandig, GBW en CDA. Vorig jaar besloot de LPF geen commissievoorzitter meer te leveren; WV heeft er nu twee.
Dat viertal vormt met de burgemeester de Vergadercommissie en daar begint al de spagaat omdat ze soms iets besluiten dat politiek niet altijd past in het straatje van hun politieke chef. Dat geschutter is nadrukkelijker te zien tijdens de commissievergaderingen. Dan horen ze als raadslid ook onafhankelijk voorzitter te zijn. Moeten ze objectief zijn, soms hun eigen politieke baas het woord ontnemen of hun grootste politieke vijand de ruimte geven. Dat gaat wel eens fout, ook afgelopen week.
Kop van Jut
Arie Bongaards, Ruimte-commissievoorzitter én WV-raadslid, was, niet voor het eerst trouwens, de Kop van Jut. Deze week had hij ook al enige ergernis opgewekt door niet in te grijpen toen zijn fractievoorzitter Peter Duijsens zei dat een D66-raadslid onzin sprak. Kort daarop ging hij zelf in de fout door aan te geven welk standpunt hij in het debatje innam.
Dat ging PvdA’er Nico de Gier en ook zijn GroenLinks-collega Duncan Plomp te ver. Had Bongaards toen gelijk gezegd dat hij daarmee fout zat, was er niks aan de hand geweest. Maar, getergd eigenwijs, benadrukte hij dat als de criticasters vonden dat ze het beter konden ze zijn plek maar moesten innemen.
Waarna hij extra zout in de wond gooide door te melden dat hij ook raadslid is, dus een mening heeft en die wel mag ventileren. Om daarna de vergadering gewoon voort te zetten!
Een enkeling
Beter was geweest als de raadsleden van Verenigd links een schorsing hadden gevraagd en de voorzitter de principiële ernst van hun boosheid hadden aangegeven. Desnoods hadden aangekondigd om bij de eerstkomende vergadering een plenaire raadsuitspraak te forceren.
Of dan eventueel voor te stellen een andere commissievoorzitter te benoemen. Niet eens persoonlijk tegen Arie Bongaards maar eerder om het pijnlijke van die rare weeffout aan te geven. Jammer genoeg gebeurt er nu dus (weer) niks. Blijft de rare pettenstrijd!
Raadslid zijn is al niet iedereen gegeven, maar partijpolitiek raadslid én tegelijk objectief commissievoorzitter, is maar voor een enkeling weggelegd. Doordenkertje, dat een politiek gekleurde politicus dat niet kan is eigenlijk een compliment.
Rien van den Anker
Na het lezen dat de burgemeester twee, soms wel drie petten heeft, wordt het mij duidelijk dat je die verantwoordelijkheden niet altijd bij één persoon moet leggen. Hoe groot is zijn invloed in het college van wethouders terwijl hij in principe de voorzitter van de gemeenteraad is.?
Arie Bongaards is een zeer integer gemeenteraadslid. Hij maakt ook onderdeel uit van de gemeenteraad En mag een eigen mening hebben. Maar de 2 petten van de burgemeester. De ene keer voorzitter van het college. De andere keer ,voorzitter van de raad, kan tot verwarming leiden
Nico de Gier en Duncan Plomp hebben wel gelijk met hun kritiek maar alleen maar een beetje mompelen helpt niet. Voortaan de rest van de raad te hulp roepen en een beslissing forceren.
Zoals de laatste zin in de column al zegt, een raadslid is een politiek gekleurd iemand en van zo iemand zou je eigenlijk geen objectiviteit hoeven te verwachten. Er zijn toch wel externe professionele voorzitters te vinden, denk ik.
Ik denk dat heel veel burgers geen benul hebben van dit pettendrama. Zijn deze benoemingen politiek? Kan een raadslid die het niet goed doet niet gewoon worden vervangen?