Beeldenstorm

(Westland, 24 januari 2018). Parallel aan natuurlijke winterstormen waait er ook een cultuurhistorische beeldenstorm door dit Rutterijk. Alles wat maar met de bril van nu een mogelijk bedenkelijk verleden kent moet worden verwijderd. Rotsvaste iconen verschrompelen.
Nog net niet in de privésfeer, opa’s oude foto’s uit het voormalige Nederlands-Indië mogen voorlopig aan de muur blijven. Misschien wel even verhangen als dat wereldverbeterende studentenneefje langs komt, je weet maar nooit.

Eva Jinek-school
Vooral slavernijhandel gerelateerde Nederlanders ontgaan hun kwade lot niet. Scholen met de naam Michiel de Ruyter – die volgens velen wel erg snel rijk geworden zeeheld – heten binnenkort anders; de eerste Eva Jinek-school gloort al. Ook Michiels militaire vrienden als Tromp en Hein lijken niet brandschoon; ‘verdienen’ zeker geen heldenvernoeming.
Het, door bloederige kling gekleurde, leven van Jan Pieterszoon Coen speelt de voormalige VOC-gouverneur-generaal al langer parten; weg ermee! En zo staan we wellicht binnenkort in de file bij de Eberhard van der Laan-tunnel. Tot bij die ‘lieve’ man ook een vuiltje is gevonden.

Flinke bries
In het cultuurarme Westland is er geen storm, hooguit een flinke bries. Alhoewel, de positie van het Poeldijkse standbeeld van pastoor Verburch is inmiddels wankel. Want oudtestamentische bijbelvorsers ontdekten dat zijn liefde voor trossen druiven wel iets dubbelzinnigs moet hebben gehad, mogelijk zelfs erotisch. Zijn straatnamen liggen nu op de stapel ‘Te wijzigen’. Hoog.
Ook prins Frederik Hendrik, van die Honselse buitenplaats, was niet benauwd om, wat wij nu mensenrechten noemen, met voeten te treden. Hij zal eveneens wel uit het Westlandse straatnamenboek verdwijnen. De toelichting bij De Nederhof, het enige overgebleven stukje van zijn ‘maison royale’, wordt in ieder geval uitgebreid. Mogelijk zal zijn standbeeld daar niet overleven; het kan meetellen dat hij een Oranjetelg is.

Fanatiek religieus
Gravin Machteld van Holland, de moeder van ‘s Gravenzande, is dankzij de reconstructie van het Marktplein vooralsnog aan de stormram ontsnapt. Omdat daar geen plek voor haar was, is ze voor jaren ‘ergens’ opgeslagen; mogelijk dat de actuele vernielingsdrift dan is overgewaaid.
Toch blijft haar toekomst angstig; het was ook wel een erg radicale religieuze tante. Die zich fanatiek afkeerde van elke vorm van vrijdenken. Bovendien was haar rol rond die ‘s Gravenzandse stadsrechten niet zo nobel; haar zoon graaf Willem II kon zichzelf door het geven van die rechten vorstelijk belonen met extra belastinginkomsten. De naar hem vernoemde straat in het nieuwe winkelcentrum is dus een blunder. Nog net te corrigeren.

Herinneringsmonument
Maar als Westland cultuurhistorisch ‘schoon en rein’ is, moeten er wel weer nieuwe iconen komen. Zo werkt dat. Wateringen en Poeldijk willen nu allebei een herinneringsmonument voor de Weggevoerde Kwekers van de Kunst. Verder is er een initiatief om de Naaldwijkse Verdilaan te wijzigen in Boulevard van de Verloren Veertig Mille.
Levensvatbaar zijn de plannen voor een immense beeldengroep bij de Veilingroute. In grijs beton. Voorstellende een robuuste oud-burgemeester Sjaak van der Tak met aan zijn voeten (heel klein) een hand-in-hand dansend groepje wethouders. Met op de sokkel een citaat van de Vlaamse kerkjurist Rik Torfs: ‘Er zijn vormen van criminaliteit die minder erg zijn dan politiek’.

En zo gaat cultuurhistorisch Westland er heel anders uitzien. Geen zorgen, dat duurt niet lang. Per slot van rekening heeft iedere generatie (Westlanders) gewoon recht op een eigen beeldenstorm. Veelal willen die alles weer terug. Retro, heet dat dan.

Rien van den Anker