Sjaaks gastcolumn: Bordeaux

27 sep

Deze week vertrekt Sjaak van der Tak als burgemeester van Westland. Op mijn verzoek heeft hij een gastcolumn geschreven over pers en media. Deze Woensdag is voor hem dus niet alleen de officiële afscheidsdag maar ook zijn Gehaktdag.
Mijn reguliere column volgt vanavond, net op het grensje van deze woensdag.

(Westland, 27 september 2017). Waar denkt u aan bij goede Bordeaux? Rode wijn, goed gezelschap, een fijne sfeer…. Zo zou wat mij betreft ook de relatie tussen de lokale journalistiek en democratie moeten zijn. Een relatie gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen, maar wel met ruimte om kritisch te zijn.
Met een lokale omroep die zich manifesteert als de NOS van Westland mogen we ons gelukkig prijzen, onze huis-aan-huisbladen brengen een goede mix van nieuws en achtergronden en het lokale dagblad besteedt veel aandacht aan Westland en de Westlandse politiek. En toch…

Columnisten
Eenzijdige belichting: hoor en wederhoor niet in één artikel, maar een dag later. Dan is de stemming reeds gemaakt. Het kwaad geschied. Dan creëer je nieuws. Het geldt ook voor columnisten en bloggers. Zij hoeven zich niet te bedienen van hoor en wederhoor, maar behoren zich binnen die vrijheid om hun mening te geven wel dicht bij de waarheid te houden.
Anders rest niets dan een sketch. Wat is bedoeld als column, wordt dan een onbedoelde komedie. Cabaretiers, die beheersen dat laatste genre, columnisten niet. Daarom kwamen de producties me eerder voor als slapstick met de auteur als lijdend voorwerp. In feite wordt in alle kleuring misleidende informatie gepresenteerd. Het zet lezers op het verkeerde been en dat acht ik uitermate kwalijk.

Dan word je als lokale democratie niet serieus genomen. Dan verlies je de gloed van de rode wijn. Hoe behoort het dan wel? Laat ik het niet voorschrijven, maar verwijzen naar iemand wiens bijdragen ik graag las: wijlen Kees Lunshof, columnist van de Telegraaf. In heldere taal beschreven maakte hij iedere zaterdag zijn politieke punt. Altijd gestoeld op goede informatie.

Sociale media
Ook op sociale media is waarheidsvinding vaak ver te zoeken. Het zijn veelal luchthartige opvattingen en meningen. Sociale media laten letterlijk geen ruimte voor de andere kant van het verhaal. Het vergt wat van de lezer, die zijn eigen afweging moet maken op basis van het totaalplaatje aan informatiestromen. Helaas, vaak komt het niet zover.
We absorberen alleen input uit onze eigen (digitale) informatiebubbel. Het is het failliet van de waarheid, en sommige auteurs varen daar wel bij, gebruiken dat gegeven. Of liever: misbruiken het. Daar heb ik me ook een enkele keer aan bezondigd. Laat ik daarom het goede voorbeeld geven: mijn welgemeende excuses.

Advertorials
En dan advertorials. Onze lokale politiek bedient zich veelvuldig van dit fenomeen. Formeel is het legitiem om je opvattingen te ventileren via een advertentie. Maar chic is anders. In mijn ogen is het een zwaktebod om een mening te geven met louter de journalistieke vorm, en niet de journalistieke principes.
Dan acteer je als de herdershond in het dagboek. Zeker als de advertorial vervolgens door een medium als clickbait in een rij tussen echt nieuws wordt gepositioneerd, wordt het lezers helemaal bemoeilijkt. Want er is een plek voor reclame op een site en een plek voor nieuws. En ik houd me bij de feiten als ik zeg dat deze nu door elkaar worden gehaald, sterker nog: advertorials duiken ook op in de uitgelichte (nieuws)artikelen. Op Twitter en Facebook weten geïnteresseerden dat ze in een persoonlijke uiting zijn beland. Daar kun je je bewust zijn van de misleiding. Bij advertorials gaat die vlieger niet op. Dan wordt het rode wijn met de smaak van kurk.

Waakhondfunctie
Het is evident dat de democratie niet kan zonder de journalistiek. Zij danst met de leden van de trias politica, ze tikken elkaar daarbij soms af, maar kunnen niet zonder elkaar. De waakhondfunctie van de pers, het voorhouden van een spiegel, het agenderen van maatschappelijke issues en het vertolken van de stem van het volk is erin geborgd. Maar dan is het wel van belang dat als je je journalist noemt, je je conform diens plichten gedraagt. Voelt u zich aangesproken? Sla dan de code van Bordeaux er nog eens op na en lees deze goed. Regel, voor regel.

Gelukkig hebben we in Westland veel journalisten die deze code en die van de Nederlandse Vereniging van Journalisten die erop voortborduurt naleven. Dank aan de pers, zeker degenen die er al vanaf de start van mijn burgemeesterschap zitten. Boudewijn, Alphons (bedankt voor je mooie columns, waaronder de laatste, ‘Ontsjaken’), Wilma, Henk, maar ook Richard, Bas, Dennis, Fred, Bart, Evelyne, Rien. Het ga jullie goed!

Sjaak van der Tak,
scheidend burgemeester Westland

6 gedachten over “Sjaaks gastcolumn: Bordeaux

  1. Sjaak heeft het in deze column vooral over zichzelf. Het laatste voorbeeld was afgelopen dinsdag met zijn vage nepnieuws over beïnvloeden van Westlandse politici door een drugscrimineel, waarmee hij iedereen, incl. de Raad op het verkeerde been zette. Later ‘moest’ hij dit corrigeren. Ook in het verleden zijn columnisten in lokale media met een te kritische mening door Sjaaks beïnvloeding van die media de laan uitgestuurd. De dure advertorials van Westland Verstandig met oppositionele mening over B&W zijn nodig geworden omdat lokale media (gratis) WV-persberichten niet of nauwelijks meer plaatsten. Hoe anders de Westlandse burger te bereiken met media die door B&W ‘ingepakt’ lijken te zijn?

  2. Wie kan mij het verschil vertellen tussen advertorials, Westland Report en de gemeentepagina’s in Groot Westland, behalve dat de laatste twee met gemeenschapsgeld betaald worden?

  3. Iets te veel ideëen in China opgedaan Sjaak? Censuur en beïnvloeding van de persvrijheid komt niet alleen in China voor. Sjaak belt zijn persvrinden als het hem niet zint, en de pers past dan zijn berichten aan

Laat een reactie achter bij Leo Geubbels Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

De volgende HTML-tags en -attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>