Westland ligt weer dwars, niet meer als enige

(Westland, 24 september 2025). De situatie rond opvang en spreiding van asielzoekers is zo langzamerhand belachelijk en idioot te noemen. Aan de ene kant is daar de Spreidingswet die het vorige missionaire kabinet nog op het nippertje heeft aangenomen. Die daarna werd ingetrokken maar waarvan die procedure nog steeds lopend is.
Dat betekent dat het ministerie van asiel en migratie gewoon de nog steeds geldende wet gebruikt om alle gemeenten een bepaald aantal asielzoekers op te leggen.

Ongeveer twee derde van de 342 Nederlandse gemeenten doet niet enthousiast mee, traineert het proces, voldoet nog steeds niet aan de opdracht van het ministerie om dat aantal asielzoekers op te vangen. Naast Westland zijn dat, om maar te noemen Delft, maar ook veel plaatsen in de Biblebelt. Een volstrekt dwaze situatie waarbij verschillende bestuurslagen twee verschillende (sport)wedstrijden met elkaar spelen.
In eerste instantie kreeg de gemeente Westland te horen dat zij 702 plekken voor asielzoekers moest realiseren. Daarop reageerde Westland dat ongeveer 140 wel voldoende was. Later werd dat aantal bijgesteld, eerst naar 617 en toen uiteindelijk op 635.

Zienswijze
Binnen die wettelijke procedure mag de gemeente een zienswijze indienen waarin ze uiteenzet waarom zij gelijk heeft. Dat doet ze nu in een licht ambtelijk-warrige brief waarin de 140 niet eens worden genoemd. Maar wordt afgedaan met de zin: ‘We doen ons eerdere aanbod gestand’.
Het college vindt dat de verdeling van asielzoekers integraal moet worden bekeken. Dat je dus niet alleen naar de opvang van vluchtelingen moet kijken maar ook naar de (deels verplichte) huisvesting van statushouders – wettelijk al geaccepteerde vluchtelingen – en van arbeidsmigranten.

Als je die categorieën meetelt is er volgens hem geen argument om zoveel asielzoekers hier tijdelijk op te vangen. Want, schrijft het college, we huisvesten nu al circa 5000 arbeidskrachten en zijn bezig om dat aantal met 3000 uit te breiden. Bovendien vangen we hier al meer dan 2000 Oekraïners op, staat er verder geschreven. ‘Die zouden als een totale groep vluchtelingen moeten worden beschouwd en niet als separate cohorten.’
Dat lijkt logisch, maar is ten dele appelen met peren vergelijken. De tientallen statushouders die we in Westland moeten opvangen zullen hier blijven, van de arbeidsmigranten gaat een deel terug naar hun eigen land, hoeveel Oekraïners dat doen is onduidelijk.

Blijft de Spreidingswet?
Asielzoekers die hier komen in een nog te realiseren AZC, moeten eerst door de administratieve molen en degenen die er positief uitkomen blijven niet per se in Westland. Pechvogels worden mondjesmaat teruggestuurd of verdwijnen in de illegaliteit. Tegenstanders van de massale komst van asielzoekers wijzen in feite vaak alleen maar naar – soms gerechtvaardigde – risico’s van overlast.

Een extra probleem is daarbij dat niemand weet hoe de nieuwe Tweede Kamer er na 29 oktober gaat uitzien. En of die wel doorgaat met het intrekken van de Spreidingswet.
Mocht die toch blijven dan zal de nu ingediende zienswijze op het ministerie ongetwijfeld als kletskoek terzijde worden geschoven. Had als college maar opgeschreven dat een meerderheid van de Westlandse gemeenteraad doodgewoon geen AZC wil. En kom niet met drogredenen.
En daarna maar afwachten hoe de (ook nog eens demissionaire) minister reageert. Of zijn opvolger. Die misschien van een heel andere partij is. En die het plan om de Spreidingswet in te trekken weer intrekt.

Rien van den Anker